متادون یک داروی تجویزی است که برای درمان دردهای شدید استفاده می‌شود. همچنین برای درمان و ترک اعتیاد به مواد مخدر مانند هروئین و درمان اعتیاد به تریاک استفاده می‌شود و اغلب یک درمان بسیار مفید و موثر برای کسانی است که به این منظور به آن نیاز دارند و در این مقاله به ترک متادون بیشتر خواهیم پرداخت.
متادون خود یک ماده افیونی است و می‌تواند اعتیادآور باشد. این امکان وجود دارد که برخی از افراد در اثر مصرف متادون به آن معتاد شوند زیرا از آن برای ترک مواد مخدر دیگر استفاده می‌کنند.
هنگامی که بعد از مدتی مصرف متادون را قطع می‌کنید، ممکن است علائم ترک را تجربه کنید. ترک متادون می‌تواند یک تجربه دردناک باشد. شما باید خطرات و مزایای مرتبط با متادون درمانی را با روانپزشک خود در میان بگذارید زیرا می‌توانند به شما کمک کنند تصمیم بگیرید که آیا درمان طولانی مدت یا قطع متادون برای شما مناسب است یا خیر.
عوارض جانبی مصرف متادون
متادون یک داروی قوی است که عمدتاً برای درمان اعتیاد به مواد مخدر و تسکین دردهای شدید استفاده می‌شود. با این حال، مصرف متادون می‌تواند با عوارض جانبی و خطرات جدی همراه باشد، به ویژه در صورت مصرف دوزهای بالا یا استفاده غیرمجاز. در زیر به بررسی این عوارض و خطرات می‌پردازیم:
1. عوارض جانبی فیزیکی
• خواب‌آلودگی و سرگیجه: یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی متادون خواب‌آلودگی و سرگیجه است که می‌تواند بر توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد.
• تهوع و استفراغ: بسیاری از افراد ممکن است هنگام شروع درمان با متادون دچار تهوع و استفراغ شوند.
• یبوست: متادون می‌تواند موجب کاهش حرکات روده و یبوست شود، که این موضوع نیاز به مدیریت و درمان دارد.
• تعریق بیش از حد: برخی از افراد ممکن است دچار تعریق زیاد شوند که می‌تواند ناراحت‌کننده باشد.
• تنگی نفس: در برخی موارد، متادون می‌تواند باعث تنگی نفس یا مشکلات تنفسی شود.
2. عوارض جانبی روانی
• افسردگی و اضطراب: استفاده طولانی‌مدت از متادون ممکن است به بروز افسردگی و اضطراب منجر شود. برخی از افراد ممکن است احساس خستگی روحی یا بی‌حوصلگی کنند.
• اختلالات خواب: مشکلات خواب، از جمله بی‌خوابی یا خواب آشفته، می‌تواند به عنوان یک عارضه جانبی شایع باشد.
• اختلال در تمرکز: مصرف متادون ممکن است بر توانایی تمرکز و حافظه تأثیر بگذارد.
3. خطرات ناشی از دوز بالا
• سمیت و اوردوز: یکی از خطرات جدی مصرف متادون، احتمال اوردوز است. دوزهای بالای متادون می‌توانند منجر به کاهش تنفس (دپرسیون تنفسی) و در نهایت مرگ شوند.
• تداخلات دارویی: مصرف متادون همراه با سایر داروها، به ویژه داروهای آرام‌بخش یا الکل، می‌تواند خطر اوردوز را افزایش دهد.
• سکته قلبی و مشکلات قلبی: دوزهای بالا ممکن است به اختلالات ریتم قلب (آریتمی) منجر شود که می‌تواند خطر سکته قلبی را افزایش دهد.
• عوارض طولانی‌مدت: استفاده طولانی‌مدت از دوزهای بالا می‌تواند به مشکلات جدی مانند آسیب به کبد، کلیه‌ها یا سایر ارگان‌ها منجر شود.
4. نشانه‌های هشداردهنده اوردوز
افرادی که در معرض خطر اوردوز هستند باید با نشانه‌های هشداردهنده آشنا باشند:
• کند شدن یا توقف تنفس
• خواب‌آلودگی شدید یا بی‌هوشی
• کاهش ضربان قلب
• پوست سرد و مرطوب
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً به مراکز پزشکی مراجعه کرد.
جدول زمانی و علائم ترک متادون
علائم ترک متادون، که گاهی اوقات به عنوان سم زدایی متادون نیز شناخته می‌شود، معمولاً حدود 24 تا 36 ساعت پس از مصرف دارو ظاهر می‌شود. فرآیند سم زدایی توسط پزشک نظارت می‌شود. مدت زمان این فرآیند از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما ممکن است از 2 تا 3 هفته تا 6 ماه طول بکشد.
اگر در 30 ساعت اولی که مصرف متادون را متوقف می‌کنید، موارد زیر را تجربه کنید، ممکن است دچار علائم ترک مصرف شده باشید:
- خستگی
- اضطراب
- بی قراری
- تعریق
- چشمان خیس
- آبریزش بینی
- خمیازه
- مشکل خواب
در ابتدا، علائم ترک متادون ممکن است شبیه آنفولانزا باشد. اما بر خلاف آنفولانزا، علائم ترک متادون می‌تواند برای چند روز بصورت شدید باقی بماند. علائم خاص ممکن است پس از حدود سه روز به اوج خود برسد. این شامل:
- درد عضلانی
- مور مور شدن
- حالت تهوع شدید
- استفراغ
- گرفتگی عضلات
- اسهال
- افسردگی
- تمایل به استعمال مواد مخدر
علائم احتمالاً در هفته اول در بدترین حالت خود خواهند بود. برخی از علائم ممکن است حتی بیشتر از یک هفته طول بکشد که شامل داشتن سطح پایین انرژی، اضطراب، مشکلات خواب و افسردگی است.
ترک متادون می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی زیادی در فرد گردد و خطر بازگشت به مصرف سایر مواد افیونی می‌تواند افزایش یابد.
همچنین در مورد عوارض اعتیاد گل بخوانید
ترک متادون
ترک متادون دشوار است، بنابراین بهتر است سعی نکنید آن را به تنهایی انجام دهید. هر گونه مشکلی را که دارید به روانپزشک خود اطلاع دهید تا در صورت بروز علائم ترک متادون به درمان آن کمک کند.
سم زدایی متادون
سم زدایی با متادون زمانی ایمن ترین و کارآمدترین روش است که در یک مرکز درمانی یا بیمارستان معتبر انجام شود.
مصرف کنندگان متادون باید همیشه زیر نظر یک روانپزشک اقدام به سم زدایی کنند تا اطمینان حاصل شود که بیمار سم زدایی را با خیال راحت انجام می‌دهد و شانس بهبود موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد.
بیشتر سم زدایی های پزشکی باعث کاهش مصرف دارو یا کاهش دوز مصرف کننده در طی چند هفته می‌شود. با این حال، کاهش مصرف متادون زمان بیشتری می‌برد.
درمان دارویی برای ترک متادون
پزشک شما می‌تواند درمان هایی را برای کاهش علائم ترک ارائه دهد. این درمان ها احتمال بهبودی کامل شما را بسیار بیشتر می‌کند. بوپرنورفین، نالوکسان و کلونیدین داروهایی هستند که برای کوتاه کردن روند ترک و تسکین برخی از علائم مرتبط ترک متادون استفاده می‌شوند.
متادون‌درمانی هدایت شده
یک روانپزشک مصرف متادون و پاسخ شما را کنترل می‌کند تا مطمئن شود که روند ترک بی خطر و موثر است. پزشک درمان را تا زمانی ادامه می‌دهد که بدن شما دیگر به متادون نیاز نداشته باشد.
حمایت عاطفی
حمایت گروهی می‌تواند برای بهبود بلندمدت حیاتی باشد. در برخی موارد، شما ممکن است حمایت زیادی از خانواده خود پیدا نکنید زیرا آنها ممکن است نتوانند درک درستی داشته باشند. جست‌وجوی سایر کاربران متادون در حال بهبودی و ارتباط با آنها می‌تواند به شما کمک کند افرادی را بیابید که درک درستی از روند درمان دارند و به شما کمک می‌کند در مسیر بهبودی خود بمانید.
اهمیت پیشگیری از عود
هنگامی که مصرف متاد خود را قطع کرده‌اید، بسیار مهم است که دوباره به مواد افیونی که قبلاً استفاده میکرده‌اید برنگردید. افرادی که از سوء مصرف مواد افیونی بهبود می‌یابند نسبت به عموم مردم در معرض خطر مرگ بیشتری هستند.
همچنین در مورد درمان شخصیت ضد اجتماعی مطالعه بفرمایید.
با پزشک خود صحبت کنید
سوء استفاده از مواد افیونی می‌تواند تهدید کننده حیات یک فرد باشد. برداشتن گام‌هایی برای بهبودی قابل تحسین است و سلامت بلندمدت شما را بهبود می‌بخشد. در حالی که ترک هر ماده اعتیاد آور ممکن است دشوار باشد، مزایای طولانی مدت آن بسیار بیشتر از خطرات آن است.
با پزشک خود صحبت کنید زیرا درمان با متادون ممکن است مفید باشد زیرا استفاده نادرست از سایر داروهای مخدر را متوقف می‌کنید. با کاهش متادون، متخصص روانپزشک پیشرفت شما را زیر نظر خواهد داشت و می‌تواند به تسهیل روند ترک برای بهبود شانس بهبودی شما کمک کند.