روش‌های چندگانه در درمان افسردگی: بهترین راه برای بهبودی بیماران

افسردگی یکی از بیماری‌های روانی مهم است که در ایران و جهان به طور گسترده‌ای شناخته شده است. درمان افسردگی با توجه به شدت و نوع آن، ممکن است به صورت دارویی، روانشناسی یا ترکیبی از آنها انجام شود. درمان دارویی شامل مصرف آنتی‌دپرسانت‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است که باعث بهبود وضعیت شناختی بیمار می‌شود. درمان روانشناسی شامل مشاوره، روان درمانی و درمان شناختی رفتاری است که باعث بهبود تفکر و رفتار بیمار می‌شود. همچنین، تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی نقش مهمی در درمان افسردگی دارند.

برای درمان افسردگی، بهتر است از ترکیب درمان‌های دارویی و روانشناسی استفاده شود و همچنین به عوامل مهمی مثل تغذیه، ورزش و خواب کافی توجه شود. هرچه شدت افسردگی بیشتر باشد، شدت درمان نیز افزایش پیدا می‌کند و راه های درمان افسردگی باید قوی‌تر باشند. در این مطلب به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:

• نشانه های افسردگی چه هستند؟
• چرا درمان افسردگی مهم است؟
• راهکارهای مقابله با افسردگی چیست؟
• چه درمانهایی برای افسردگی وجود دارد و نشانه های افسردگی چیست؟
• آیا هر احساس غم و ناراحتی افسردگی نام می‌گیرد؟

در بیماری افسردگی علاوه بر احساس غم و ناراحتی و یا عدم لذت، برای تشخیص آن وجود نشانه های دیگری نیز الزامی است. مانند داشتن احساس گناه، کاهش اشتها، اختلال در تمرکز و یا داشتن افکار خودکشی و مرگ. البته الزامی بر وجود همه این علایم برای تشخیص وجود ندارد. تشخیص افسردگی حتما به وسیله روانشناس و یا روانپزشک باید صورت بگیرد. اما از دیگر علایم این اختلال می‌توان به تغییر در ساعات خواب، کاهشش میل جنسی و میزان فعالیت فرد اشاره کرد.

دلایل ایجاد افسردگی

جامعه روانپزشکی به طور کامل دلایل افسردگی را نتوانسته است پیدا کند. علل احتمالی زیادی وجود دارد، و گاهی اوقات، عوامل مختلفی با هم ترکیب می‌شوند تا نشانه های افسردگی را تحریک کنند. عواملی که احتمالاً نقش دارند عبارتند از: ویژگی های ژنتیکی، تغییرات در سطوح انتقال دهنده عصبی مغز، فاکتورهای محیطی عوامل روانی و اجتماعی و شرایط اضافی، مانند اختلال دوقطبی یا اختلال وسواس فکری عملی.

شایع ترین نشانه های افسردگی

از نشانه های افسردگی شایع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

احساس غمگین بودن و شاد نبودن

 این افراد به شدت احساس ناراحتی می‌کنند و با دستیابی به موفقیت ها رضایت و خوشنودی از خود نشان نمی‌دهند.

از دست دادن انگیزه در زندگی

 این موضوع باعث می‌شود که بدست آوردن هر گونه موفقیت در زندگی مانند کار، تحصیل و یا حتی تفریحات و روابط جنسی برای فرد اهمیتی نداشته باشد.

احساس خستگی و از دست دادن انرژی

 در برخی افراد مبتلا به اختلال افسردگی از لحاظ فیزیکی، نداشتن انرژی برای انجام فعالیت های روزمره مشاهده می‌شود. بیمار معمولاً توانی برای انجام کار ها ندارد و احساس تنبلی می‌کند. 

تغییر در میزان خواب

معمولا مبتلایان به بیماری افسردگی با نوسانات خواب رو به رو هستند. این مشکل در بعضی افراد به صورت اختلال بی خوابی و در برخی دیگر به صورت زیاد خوابیدن بروز می‌کند.

بی اشتهایی

پرخوری یا کم خوری در اثر ابتلا به افسردگی قابل مشاهده است عموماً افراد با تغییرات وزن به صورت افزایش یا کاهش مواجه هستند.

احساس بی ارزشی به همراه کاهش اعتماد به نفس

افرادی که این احساس در آن ها پدیدار است اعتماد به نفس پایینی داشته و پس از هر اتفاقی خود را مسئول دانسته و سرزنش می‌کنند. این افراد دچار اختلال خود کم بینی نیز هستند.

احساس بی‌ارزشی یکی از علائم رایج افسردگی است که معمولاً با کاهش اعتماد به نفس همراه است. در این حالت، فرد احساس می‌کند که هیچ ارزشی ندارد و هیچ کاری را به درستی انجام نمی‌دهد. این حالت ممکن است به دلیل تجربه شکست های مکرر، ناکامی در زندگی، عدم توانایی در انجام کارهای روزمره و یا عوارض جانبی داروهای مصرفی به وجود بیاید.

احساس بی ارزشی می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس شود و باعث شود فرد احساس کند که نمی‌تواند هیچ کاری را به سرانجام برساند. در این حالت ممکن است باعث شود فرد از روابط اجتماعی خود دور شود و احساس تنهایی و انزوا کند.

بی حوصلگی

فرد به شدت نسبت به انجام امور بی ذوق است و شوق تفریحات در وی قابل ملاحظه نمی‌باشد و فعالیت‌های روزمره اجتماعی و روزمره برای وی فاقد لذت هستند.

عصبانیت و زود رنجی

افراد مبتلا به بیماری افسردگی سریعتر از افراد نرمال عصبانی می‌شوند. این افراد میزان تحمل پایینی دارند و بسیار کم طاقت و زود رنج هستند.

همچنین در مورد درمان اسکیزوفرنی بخوانید

تشخیص افسردگی

اگر فردی مشکوک به داشتن علائم افسردگی است، باید از روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان و روانشناس کمک بگیرد. یک متخصص سلامت واجد شرایط می‌تواند علل مختلف را رد کند تا از تشخیص دقیق اطمینان حاصل کند و درمان افسردگی را بصورت ایمن و موثر ارائه دهد. آنها همچنین سوالاتی در مورد علائم افسردگی و مدت زمان درگیر شدن با این اختلال را از بیمار خود می‌پرسند. پزشک همچنین ممکن است معاینه ای را برای بررسی علل فیزیکی انجام دهد و آزمایش خون را برای رد سایر بیماری ها تجویز کند.

انواع افسردگی

افسردگی اساسی

یک فرد مبتلا به افسردگی اساسی یک حالت دائمی غمگین را تجربه می‌کند. این افراد ممکن است علاقه خود را به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند از دست بدهند.

همچنین به عنوان افسردگی بالینی شناخته می‌شود که یک وضعیت پزشکی مهم است و می‌تواند بسیاری از جنبه‌های زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد و می‌تواند بر خلق و خو و رفتار و همچنین عملکردهای فیزیکی مختلف مانند اشتها و خواب تأثیر گذارد.

افسردگی اساسی یکی از شایع ترین شرایط سلامت روان در ایالات متحده است. داده ها حاکی از آن است که بیش از 8 درصد بزرگسالان آمریکایی یک دوره افسردگی اساسی را تجربه کرده‌اند.

برخی از افراد مبتلا به افسردگی اساسی هرگز بصورت کامل درمان نمی‌شوند. با این حال، اکثر افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند یاد بگیرند که با افسردگی خود کنار بیایند و عملکرد مناسب خود را داشته باشند. دارو درمانی، روان‌درمانی و سایر روش‌ها می‌توانند به طور موثری افراد مبتلا به افسردگی اساسی را درمان کنند و به آنها در مدیریت علائم خود کمک کنند.

اختلال افسردگی مزمن یا مداوم

اختلال افسردگی مداوم یکی از اختلالات روانی است که با احساس ناراحتی، افسردگی و بی‌اشتهایی همراه است. این اختلال ممکن است به صورت مداوم و برای مدت طولانی ادامه یابد و تاثیرات منفی جدی بر زندگی فرد دارد.

علائم اختلال افسردگی مداوم شامل احساس ناراحتی، افسردگی، بی‌اشتهایی، خستگی، بی‌حالی، کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، اضطراب، خشم و عصبانیت، بی‌خوابی و خواب در طول روز، کاهش تمرکز و حافظه، افکار منفی و خودکشی می‌باشد.

عوامل مختلفی می‌توانند باعث ابتلا به اختلال افسردگی مداوم شوند که شامل عوامل ژنتیکی، فشار روانی، تغذیه نامناسب، مصرف مواد مخدر و الکل، بیماری‌های جسمی و داروها هستند.

درمان اختلال افسردگی مداوم شامل مشاوره روانشناسی، درمان دارویی و تغییرات در شیوه زندگی مانند تغذیه سالم، ورزش منظم، خواب کافی و کاهش استرس است. اما درمان این اختلال ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد و بهتر است با روانپزشک خود در این زمینه مشورت کنید.

اختلال دوقطبی

افسردگی یکی از علائم شایع انواع اختلالات خلقی به ویژه اختلال دوقطبی است و تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در نیمی از مواقع نشانه های افسردگی داشته باشند که این می‌تواند تشخیص اختلال دوقطبی را از بیماری افسردگی دشوار کند.

افسردگی روانپریشی

برخی افراد، روان پریشی را همراه با افسردگی تجربه می‌کنند. روان پریشی می‌تواند شامل هذیان‌هایی مانند باورهای نادرست و جدایی از واقعیت باشد. همچنین می‌تواند شامل توهم باشد مانند حس کردن چیزهایی که وجود ندارند.

افسردگی پس از زایمان

هنگامی که سطح هورمون ها پس از زایمان دوباره تنظیم میشود، تغییراتی در خلق و خوی ایجاد می‌شود. معمولا افسردگی پس از زایمان شدیدتر است. هیچ دلیل واحدی برای این نوع افسردگی وجود ندارد و می‌تواند ماه ها یا سال ها ادامه داشته باشد. هرکسی که پس از زایمان افسردگی مداوم را تجربه می‌کند باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشد.

افسردگی فصلی

اختلال عاطفی فصلی یا افسردگی فصلی زیرمجموعه‌ای از اختلالات خلقی است، که در آن افرادی که از سلامت روانی نرمال در طول سال برخوردارند، اما علائم افسردگی را در زمانهای مشخصی از سال معمولاً در زمستان نشان می‌دهند. علائم رایج عبارتند از خواب زیاد، کم یا نداشتن انرژی و پرخوری. این وضعیت در تابستان می‌تواند شامل اضطراب شدید باشد.

همچنین در مورد کتامبن تراپی بخوانید

روان‌درمانی برای افسردگی

در طول روان‌درمانی، فرد مبتلا به افسردگی با یک روانشناس یا یک متخصص روانپزشک صحبت می‌کند تا به فرد کمک کند عواملی را که ممکن است باعث ایجاد افسردگی در فرد شوند را شناسایی کرده و از طریق آنها فرد درمان شود.

گاهی اوقات این عوامل در ترکیب با وراثت یا عدم تعادل شیمیایی در مغز باعث ایجاد بیماری افسردگی می‌شوند. مراقبت از جنبه های روانی و روانی-اجتماعی افسردگی به اندازه درمان علل پزشکی آن مهم است.

درمان‌های روان‌شناختی یا گفتاری برای افسردگی شامل CBT، روان‌درمانی بین‌فردی و غیره است. در برخی از انواع افسردگی، روان درمانی معمولا خط اول درمان افسردگی است، در حالی که برخی از افراد به ترکیبی از روان درمانی و داروها بهتر پاسخ می‌دهند.

روان درمانی به افراد مبتلا به افسردگی کمک می‌کند تا:

• رفتارها، عواطف و عقایدی را که به حالت افسرده او کمک میکند را درک کند.
• درک و شناسایی مشکلات یا رویدادهای زندگی مانند یک بیماری بزرگ، مرگ در خانواده، از دست دادن شغل یا طلاق که به افسردگی آنها کمک کند و بفهمند کدام جنبه از آن مشکلات را می‌توانند حل کنند.
• احساس کنترل و لذت را در زندگی به دست آورد.
• تکنیک های مقابله و مهارت های حل مسئله را بیاموزد.

داروهای گیاهی

برخی از افراد از داروهای طبیعی مانند داروهای گیاهی برای درمان افسردگی خفیف تا متوسط ​​استفاده می‌کنند. با این حال، از آنجایی که FDA بر داروهای گیاهی منبع معتبر نظارت نمی‌کند، تولیدکنندگان ممکن است در مورد کیفیت این محصولات صادق نباشند. آنها ممکن است ایمن یا مؤثر نباشند. در زیر برخی از گیاهان و گیاهان محبوبی که مردم برای درمان افسردگی استفاده می‌کنند آورده شده است:

• خار مریم: این برای افرادی که اختلال دوقطبی دارند یا ممکن است داشته باشند مناسب نیست.
• جینسینگ: پزشکان طب سنتی ممکن است از آن برای بهبود وضوح ذهنی و کاهش استرس و در درمان افسردگی استفاده کنند.
• بابونه: حاوی فلاونوئیدهایی است که ممکن است اثر ضد افسردگی داشته باشند.
• اسطوخودوس: این گیاه ممکن است به کاهش اضطراب و استرس پس از سانحه و همچنین بی خوابی کمک کند.

قبل از استفاده از هر نوع داروی گیاهی یا مکمل برای درمان افسردگی ضروری است با پزشک صحبت کنید. برخی از گیاهان می‌توانند با عملکرد داروها تداخل داشته باشند یا نشانه های افسردگی را بدتر کنند.

تاثیر ورزش بر افسردگی

ورزش هوازی سطح اندورفین را افزایش می‌دهد و انتقال دهنده عصبی نور اپی نفرین را تحریک میکند که با خلق و خوی مرتبط است. ورزش منظم ممکن است به درمان افسردگی خفیف تا متوسط و کاهش علائم آن کمک کند.

هر نوع ورزش مفید است، به شرطی که برای شما مناسب باشد و به اندازه کافی آن را انجام دهید. برای سالم ماندن، بزرگسالان باید هر هفته 150 دقیقه فعالیت با شدت متوسط ​​انجام دهند.

همچنین در مورد عوارض ماری جوانا بخوانید

تاثیر سبک زندگی در افسردگی

تغییرات در سبک زندگی ابزاری ساده ولی قدرتمند در درمان افسردگی است. گاهی اوقات تمام چیزی که نیاز دارید همین است. حتی اگر به درمان‌های دیگر نیز احتیاج داشته باشید. ایجاد تغییرات صحیح در سبک زندگی میتواند افسردگی را سریع‌تر رفع کند و از بازگشت آن جلوگیری کند.

ورزش مداوم می‌تواند در درمان افسردگی همانند دارو مؤثر باشد. ورزش نه تنها سروتین، اندروفین و دیگر مواد شیمیایی حس خوب در بدن را تقویت می‌کند، بلکه باعث رشد سلول‌ها و اتصالات مغزی نیز می‌شود، کاری که قرص های ضد افسردگی می‌کنند. مهم‌تر از همه شما لازم نیست تا برای ماراتون تمرین کنید که از این مزایا بهره مند شوید. حتی یک قدم زدن نیم ساعته روزانه نیز می‌تواند تفاوت قابل توجهی در روان فرد ایجاد کند.

درمان افسردگی

دو نوع درمانی که بیشتر استفاده می‌شوند روان درمانی و دارو درمانی است. اگر بیماری افسردگی فرد شدت زیادی داشته باشد بهترین درمان افسردگی ترکیب روان درمانی و دارو درمانی می‌باشد، اما در صورتی که شدت علایم زیاد نباشد روان درمانی به تنهایی نیز به همان مقدار اثرگذار است. علاوه بر این درمان ها، درمان های دیگر نیز شامل تحریک عصبی، و نور درمانی نیز برای درمان افسردگی استفاده می‌شود.

مسائل جسمانی مختلف از جمله عفونت ، سرطان، صرع، کمبود ویتامین ها، برخی از انواع آرتریت و اختلالات غدد داخلی بر تشدید افسردگی موثرند. داروهای ضد فشار خون، داروهای قلبی، داروهای آکنه، قرص های ضد حاملگی و استروئیدها می‌توانند باعث افسردگی در فرد شوند. اگر سلامتی حاصل شود قطع یا تغییر دارو باعث برطرف شدن افسردگی می‌شود.

در ادامه درمان های پزشکی اختصارا توضیح داده می‌شود:

رویکردهای پزشکی درمان افسردگی

درمان الکترو شوک (ECT)

اگر چه ECT سابقا برای درمان افسردگی به صورت وسیعی به کار می‌رفت، در حال حاضر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. کسی بطور دقیق نمی‌داند چرا ECT برای درمان افسردگی مؤثر است. اما ECT می‌تواند به تعداد زیادی از افراد کمک شایان توجهی در درمان افسردگی انجام دهد. غالبأ به عنوان آخرین حربه زمانی که سایر روش های درمانی مؤثر واقع نمی‌شوند یا وقتی که فرد در معرض خطر خودکشی قرار دارد به کار می‌رود.

داروهای مربوط به اختلال دوقطبی

افسردگی دوقطبی که با دوره های متناوب شوریدگی در فرد بیمار مشخص می‌شود، یکی از اشکال افسردگی است. درواقع آنها به بهترین وجهی به درمان دارویی پاسخ می‌دهند. این اختلالی است که فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به افسردگی را گرفتار می‌سازد. عقیده بر این است که بیشتر ارثی بوده و اغلب به وسیله فشار روانی برانگیخته می‌شود. داروهایی مثل لیتیوم می‌توانند این اختلال را مهار کند اما از آنجایی که به نظر می‌رسد جزء روانشناسی به اندازه جزء جسمانی بخشی از مشکل باشد، بهترین درمان اغلب ترکیبی از درمان دارویی و روان درمانی است.

قرص های ضد افسردگی

داروهای جدید ضد افسردگی مانند قرص سیتالوپرام و آسنترا به طور فزاینده‌ای برای درمان افسردگی عمومیت یافته‌اند. اگرچه آنها به گونه وسیعی تجویز شده‌اند، درجه تاثیرشان سؤال برانگیز است. در بررسی مطالعات کنترل شده تا این زمان، فقط تعداد کمی تأثیر آن را بیشتر از دارونماها گزارش داده‌اند.

قرص های ضد افسردگی دارای اثرات جانبی مثل خواب آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان، کاهش میل جنسی هستند. به ویژه افراد مسن تر به این اثرات جانبی حساس تر هستند. افراد مبتلا به مسائل جانبی خاص مثل فشار خون نباید از این داروها استفاده کنند. اگر چه داروها ممکن است سریع تر از روان درمانی مؤثر واقع شوند، اما نرخ بازگشت بیماری برای کسانی که فقط از دارو برای درمان افسردگی استفاده کرده‌اند بالاتر است.

درمان افسردگی با دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS)

درمان افسردگی با دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) یک روش درمانی موثر برای برخی از بیماران افسرده است که در آن امواج مغناطیسی در ناحیه مغزی خاصی به نام شش دهانه بزرگ تحریک می‌شوند. این روش ممکن است بهبودی علائم افسردگی را به همراه داشته باشد، اما به هر حال باید با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمان افسردگی برای شما مشخص شود.

آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) معمولاً برای بیمارانی که نسبت به درمان‌های دیگر مقاومت نشان داده‌اند و همچنین برای بیمارانی که نسبت به داروهای ضدافسردگی عوارض نشان می‌دهند استفاده می‌شود. در حال حاضر، rTMS به عنوان یکی از روش‌های مورد استفاده در درمان افسردگی شناخته شده است و مورد تایید سازمان غذا و دارو نیز می‌باشد.

عوارض قرص های ضد افسردگی

SSRIها و SNRIها مانند قرص فلوکستین می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند. یک فرد ممکن است این موارد را تجربه کند: حالت تهوع، یبوست، اسهال، قند خون پایین، کاهش وزن و اختلال عملکرد جنسی. سازمان غذا و دارو (FDA) از تولیدکنندگان دارو می‌خواهد که هشدارهایی را به بسته‌بندی قرص های ضد افسردگی اضافه کنند.

هشدارها باید نشان دهند که در کنار سایر خطرات، این داروها ممکن است افکار یا اعمال خودکشی را در برخی از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان در چند ماه اول درمان افزایش دهند. در مورد استرس کودکان بخوانید.

افسردگی کاملا قابل درمان است؟

در حالی که هیچ درمان کاملی برای افسردگی وجود ندارد، اما روشهای موثری وجود دارد که به بهبودی کمک می‌کند. هرچه درمان زودتر شروع شود، ممکن است موفقیت آمیزتر باشد. بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی پس از پیروی از یک برنامه درمانی بهبود می‌یابند. با این حال، حتی با درمان موثر، عود افسردگی ممکن است رخ دهد.

برای جلوگیری از عود، افرادی که قرص های ضد افسردگی مصرف می‌کنند باید درمان افسردگی را ادامه دهند حتی پس از بهبود یا از بین رفتن علائم تا موقعیکه که پزشک آنها توصیه به مصرف کرده است. مراجعه به یک روانپزشک آنلاین یا حضوری برای تسریع روند درمان بیماران مبتلا به افسردگی ضروری می‌باشد.

همچنین در مورد تفاوت روانشناس و روانپزشک بخوانید

سوالات متداول