عوارض سوء مصرف مواد مخدر، محرک و الکل

داروهای مخدر از جمله ترامادول، کدئین، مورفین و سایر ترکیبات اپیوئیدی (مواد مشتق شده از تریاک) مثل هروئین دارای عوارض روانپزشکی گسترده ای میباشد. بسیاری از مصرف کنندگان مواد مخدر دچار اختلالات خلقی ازجمله افسردگی، اختلالات اضطرابی از جمله حملات هراس، اختلالات خواب، اختلالات سایکوتیک ( شبه جنون، توهم، هذیان، بدبینی، پرخاشگری، حمله وری)و اختلالات جنسی میشود. تمام موارد ذکرشده در مورد مصرف مواد مخدر، برای مواد محرک و الکل نیز صدق میکند. چه بسا شدیدتر و وخیمتر.

واکنش افراد مختلف نسبت به مصرف

واکنش افراد مختلف نسبت به مصرف داروها و سوء مصرف مواد مخدر متفاوت است. بسیاری از افراد حتی با یک بار مصرف وابسته به آن دارو یا مواد میشوند. مثلا یکبار کافیست فردی از هروئین استفاده کند تا وابستگی رخ دهد. حتی با یکبار مصرف ممکن است در فرد علائم شدید سایکوتیک رخ دهد ( توهم، هذیان، بدبینی، پرخاشگری، رفتارهای سازمان نایافته و صحبتهای سازمان نایافته).

نکته مهم اینست برخی از مواد دروازه ورود به مصرف مواد دیگر میباشد مثلا کشیدن سیگار، کشیدن ماری جوانا و الکل دروازه ورود به مصرف دیگر میباشند.

متاسفانه کودکان و نوجوانان بدون اطلاعات و آگاهی و بطور شایع همراه با گروه های همتای خود تجربه مصرف مواد را در سنین پیدا میکنند. چه بسا باشروع مصرف مواد اختلالات روانپزشکی کودکان و نوجوانان سیر صعودی گرفته و معضلات رفتاری و شخصیتی و افت عملکرد تحصیلی حاصل میشود.

در دوران پاندمی کرونا بیماریهای روانپزشکی از جمله سوء مصرف مواد مخدر و الکل شیوع قابل توجهی پیدا کرده است. همانطوریکه اختلالات افسردگی و اضطرابی، وسواس فکری عملی، PTSD (اختلالات استرس پس از سانحه)، اختلالات سایکوتیک، بیخوابی و عود بیماریهای روانپزشکی افزایش پیدا کرده است.

هرچه زودتر بیماران مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر و وابستگی به مصرف مواد و الکل بتوانند تحت درمانهای روانپزشکی قرار گیرند نتیجه مطلوبتری حاصل میشود.

نکته مهم اینست بسیاری از مصرف کنندگان دارو و سوء مصرف مواد مخدر نسبت به عوارض جانبی و تغییرات خلق و خوی خود آگاهی و بینش کافی ندارند. از اینرو بیماری خود را انکار کرده و در برابر آن موضع گیری میکنند. در اینصورت دنبال درمان نخواهند رفت که موجبات پیچیدگی درمانهای بعدی را فراهم میکند. پس تاثیر مواد روی مغز و شناخت موجب برآورد کمتر فرد از آسیبهای روانپزشکی میباشد.

مواد محرک

محرکها تحریک کننده های روانی هستند که موجب افزایش انرژی دستگاه عصبی مرکزی به صورت سرخوشی، بزرگ پنداری، بیش فعالی، بی قراری و بازداری اشتها میشوند.

اگر چه مصرف مواد محرک در ابتدا با سرخوشی و بیش فعالی همراه است، ولی پس از مدتی که بدن نسبت به این مواد واکنش نشان داده و ایجاد مقاومت کند، رفته رفته این حس کمتر شده و عوارض بسیار شدید و مخربی بر جسم و روان فرد مصرف کننده بر جای میگذارند.

در صورت سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد به مواد محرک بصورت بلند مدت، پس از مدتی منجر به ایجاد بیماری های روانی مانند افسردگی یا شخصیت دوقطبی می شوند و کم کم باعث تحلیل رفتن مغز میشوند.

عوارض مصرف مواد محرک:

شامل بیقراری، تشنج، نشانه های افسردگی، پرخاشگری، افزایش فشار خون و ضربان قلب، ضعف حافظه و یادگیری، نارسایی کبد و کلیه و خشونت میباشد.

برخی از مواد محرک:

مصرف آمفتامین، شیشه، کوکائین، ریتالین و اکستازی.

ارتباط بین اختلال دو قطبی و اختلال مصرف الکل

اختلال دوقطبی شامل نوسانات خلقی قابل توجهی است که از لحاظ مدت زمان متفاوت میباشد. گاهی اوقات منجر به حالت های افسردگی یا جنون شیدایی می شود که ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد.

 مصرف الکل یا مواد مخدر، بطور موقتی اثرات اختلال دوقطبی را کاهش می دهد. زیرا برخی مواد خاص مانند سوء مصرف الکل میتوانند سطح انرژی یا روحیه و اخلاق فرد را دستخوش تغییرات کند. افرادی که به نوشیدن الکل پناه می برند، به احتمال زیاد به الکل اعتیاد پیدا می کنند و برای مقابله با علاٸم این اختلال بدون مصرف الکل، به مشکل مواجه خواهند شد.

به طور کلی، افراد برای فرار از دغدغه های زندگی خود به طور موقت به مصرف الکل روی می آورند. موسسه ملی سوء مصرف الکل و اعتیاد به الکل، زیاده روی در مصرف الکل را، چهار فنجان برای زنان و پنج فنجان برای مردان در یک بازه دو ساعته تعریف کرده است.

خواه، فرد دچار استرس مالی، افسردگی ناشی از دست دادن شغل، اختلال اضطراب اجتماعی شده باشد و یا با ترکیبی از مسائل مختلف مواجه شده باشد، الکل معمولاً ماده ای است که فرد برای فراموش کردن مشکلات زندگی خود به آن متوسل می شود و جالب است بدانید که بسیاری از افرادی که دارای اختلال دو قطبی هستند نیز به همین دلیل به نوشیدن مشروبات الکلی روی می آورند.

همچنین در مورد اختلال شخصیت ضد اجتماعی بخوانید.

داروهای مهار کننده اختلال دو قطبی

برخی از داروها می توانند به مهار کردن اختلال دوقطبی کمک کنند. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین این داروها که به عنوان تثبیت کننده های خلقی شناخته می‌شوند خواهیم پرداخت. اما توجه داشته باشید که هرگونه سوء مصرف این داروها باعث بروز عوارض متعددی در مصرف کننده می شود و مصرف آنها باید تحت نظر پزشک باشد.

لیتیوم – کاربامازپین – لاموتریژین (لامیکتال) – دی والپروئکس سدیم – اسید والپروئیک (دپاکین)

چه مدت طول می کشد تا اعتیاد از بین برود؟

مدت زمان ترک اعتیاد در هر فرد متفاوت بوده و به خود فرد و قدرت بدنی او، سلامت کلی وی و نوع ماده مخدر مصرفی بستگی دارد. اما ترک اعتیاد معمولا 21 روز طول میکشد اما مثلا ترک اعتیاد به گل یا ماری جوانا میتواند در مدت کوتاهتری بین یک تا دو هفته انجام پذیرد. به گفته روانپزشکان، در حالیکه ممکن است حدود 21 روز تلاش آگاهانه و مداوم برای ایجاد یک عادت جدید طول بکشد، اما شکستن یک عادت موجود بسیار بیشتر طول میکشد.

درمانهای موثر اختلالات و سوء مصرف مواد مخدر

در اختیار داشتن شماره روانپزشک جهت ویزیت آنلاین یا مراجعه به روانپزشک خوب در تهران و آگاهی از تاثیرات سوء مصرف مواد مخدر روی ذهن و روان از موارد اصلی درمان میباشد. درمانهای فردی مثل مشاوره، رواندرمانی فردی، گروه درمانی، دارودرمانی، سم زدایی در محیط بستری انجام میشود. نهایتا ECT یا شوک تراپی در موارد شدید که فرد دچار اختلالات رفتاری و سایکوتیک است تحت نظارت روانپزشک ترک اعتیاد استفاده میشود.

برای دریافت نوبت جهت مشاوره و درمان با ما در تماس باشید.