لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان کودکان یک اختلال در الگوهای عادی گفتار در میان کودکان است. گاهی اوقات ناروانی زبان نامیده میشود. می تواند اشکال مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، کسی که لکنت زبان دارد ممکن است یک صدا یا یک هجا را، به خصوص در ابتدای کلمه، تکرار کند. همچنین می تواند به عنوان طولانی شدن صدایی مانند “حرف سین کشیده” ظاهر شود. گاهی اوقات لکنت شامل توقف کامل گفتار یا حذف یک صدا میشود. یا می تواند قطع مکرر گفتار با صداهایی مانند “اوه” یا “اوم” باشد.
هر فردی در هر سنی می تواند لکنت زبان داشته باشد. اما بیشتر در میان کودکانی که در حال یادگیری شکل دادن کلمات به جملات هستند رایج است. احتمال ایجاد لکنت زبان در پسرها بیشتر از دختران است. لکنت زبان کودکان اغلب بین سنین 18 تا 24 ماهگی شروع میشود و تا سن 5 سالگی ادامه می یابد.
از هر 5 کودک، 1 کودک در برخی مواقع دچار لکنت میشود که به نظر میرسد آنقدر شدید است که باعث نگرانی والدین شود. و از هر 20 کودک، 1 کودک دچار لکنت میشود که بیش از 6 ماه طول میکشد. این واقعیت که گاهی لکنت بصورت شدید به نظر می رسد یا بیش از 6 ماه ادامه دارد، لزوماً به این معنی نیست که لکنت زبان یک مشکل مادام العمر خواهد بود. دانستن اینکه باید به دنبال چه چیزی باشید و دانستن اینکه چگونه به لکنت کودکتان پاسخ دهید، کمک زیادی به جلوگیری و درمان این اتفاق میکند.
لکنت زبان کودکان غیر معمول نیست. برای بسیاری از کودکان، این اختلال بخشی از یادگیری استفاده از زبان و کنار هم قرار دادن کلمات برای تشکیل جملات است. ممکن است لکنت زبان کودکان گاهی بیاید و گاهی برود و یا ممکن است چند هفته یا چند سال طول بکشد. بیشتر کودکان (50 تا 80 درصد) در سن بلوغ از این مشکل عبور میکنند. اما برای برخی، لکنت می‌تواند به یک بیماری مادام العمر تبدیل شود که باعث ایجاد مشکلاتی در مدرسه و عملکرد کاری در بزرگسالی میشود، از جمله مسائل مربوط به عزت نفس و برقراری ارتباط با افراد دیگر.
همچنین در مورد افسردگی کودکان بخوانید
علائم لکنت زبان کودکان
علائم لکنت زبان کودکان عبارتند از:
- ایجاد مشکل در شروع یک کلمه، عبارت یا جمله
- تکرار یک صدا، هجا یا کلمه
- طولانی کردن کلمات یا قسمت هایی از کلمات
- مکث در یک کلمه (کلمه شکسته) یا از دست دادن کلمات یا هجاها
- سفتی در صورت یا قسمت بالایی بدن هنگام گفتن کلمه
- قبل از گفتن کلمه یا عبارت بعدی، یک کلمه اضافی مانند “ام” اضافه میکند
- اضطراب از صحبت کردن
- مشکل در برقراری ارتباط موثر
علائم دیگری همراه با لکنت زبان کودکان ممکن است وجود داشته باشد:
- پلک زدن سریع چشم
- لرزش لب یا فک
- تکان دادن سر
- مشت های گره کرده
- تیک های صورت
در صورت هیجان زدگی، خستگی یا استرس، ممکن است لکنت بدتر شود.
انواع لکنت زبان کودکان
لکنت رشدی شایع ترین نوع لکنت زبان است که کودکان 3 تا 8 ساله را مبتلا میکند و به تدریج بروز میکند و به آن “توسعه ای” می گویند زیرا در زمانی اتفاق می افتد که کودک بیشتر درحال توسعه مهارت های گفتاری و زبانی خود است. ممکن است مشکلاتی در مورد زمان بندی، الگوبرداری و ریتم گفتار وجود داشته باشد. هنگامی که کودک در حال صحبت در مقابل یک گروه یا پشت تلفن است، این وضعیت بدتر می شود، اما زمانی که آنها آواز می خوانند، با صدای بلند می خوانند یا به تنهایی صحبت می کنند، بهتر می شود.
لکنت نوروژنیک بسیار کمتر از لکنت رشدی است. این نوع لکنت زبان معمولاً پس از یک آسیب مغزی تروماتیک (از سقوط، تصادف با وسیله نقلیه موتوری، آسیب ورزشی و غیره)، اضطراب پس از سانحه، سکته مغزی یا حتی بیماری آلزایمر اتفاق می‌افتد.
لکنت روانی شکل نادری از لکنت است. این نوع در بزرگسالانی اتفاق می افتد که ضربه عاطفی را تجربه کرده اند یا سابقه بیماری روانپزشکی داشته اند. بیماران مبتلا به این نوع تمایل دارند قسمت اول یک کلمه را به سرعت تکرار کنند.
همیشه نمیتوان تشخیص داد که چه زمانی لکنت کودک به مشکل جدی تری تبدیل می شود که تا سال های مدرسه ادامه می یابد. اما نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد لکنت زبان کودکان ممکن است مشکل ساز باشد مثل:
- ممکن است متوجه تنش و مبارزه با عضلات صورت شوید.
- همچنین ممکن است متوجه بلند شدن صدا با تکرارها شوید.
- در موارد شدیدتر لکنت، کودک شما ممکن است تلاش و تنش قابل توجهی در تلاش برای صحبت کردن نشان دهد.
موارد شدیدتر اغلب با تلاش برای جلوگیری از لکنت با تغییر کلمات یا استفاده از صداهای اضافی برای شروع صحبت مشخص می شود. گاهی اوقات، کودک شما سعی می کند از موقعیت هایی که نیاز به صحبت کردن دارد اجتناب کند.
علل و عوامل خطر لکنت زبان کودکان
تاثیر سابقه خانوادگی در لکنت زبان: در مورد ژنتیکی بودن لکنت به دلیل اینکه ژن های خاصی شناسایی نشده اند، اختلاف نظر وجود دارد. اما نزدیک به 60 درصد از افراد مبتلا به لکنت، فردی را در خانواده دارند که او نیز دچار لکنت یا لکنت زبان است.
رشد کودک: کودکانی که مشکلات زبانی و گفتاری دیگری دارند نسبت به کودکانی که این مشکل را ندارند بیشتر در معرض لکنت هستند.
فیزیولوژی عصبی: در برخی از کودکانی که لکنت دارند، نسبت به کودکانی که لکنت ندارند زبان در قسمت‌های مختلف مغز پردازش میشود که این ممکن است در تعامل بین مغز و عضلات کنترل کننده گفتار اختلال ایجاد کند.
پویایی خانواده: لکنت زبان کودکان در برخی از کودکان به توقعات بالای خانواده و سبک زندگی سریع نسبت داده شده است.
معمولاً اعتقاد بر این بود که لکنت زبان کودکان اغلب نتیجه آسیب جسمی یا عاطفی است. اگر چه مواردی از لکنت زبان کودکان به دنبال چنین ترومایی وجود دارد، اما نادر است و معمولاً با آسیب جسمی یا بیماری در طول زندگی مرتبط است. شواهد کمی برای حمایت از این نظر وجود دارد که کودکان در نتیجه آشفتگی عاطفی دچار لکنت میشوند.
چه زمانی باید برای لکنت کودکم از یک متخصص کمک بگیرم؟
اگر در مورد رشد گفتاری فرزندتان از جمله لکنت زبان نگران هستید، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما ممکن است شما را به متخصصی به نام آسیب شناس گفتار و زبان (SLP) ارجاع دهد که می تواند فرزند شما را ارزیابی کند و بگوید که آیا خطر یک مشکل طولانی مدت وجود دارد یا خیر. در بیشتر موارد با کودکان، درمان بر آموزش و کار با والدین برای ایجاد تکنیک هایی برای کمک به کودک متمرکز است.
هیچ درمانی برای لکنت زبان کودکان وجود ندارد و هیچ دارویی برای درمان لکنت تایید نشده است. گاهی اوقات گفتار درمانگر مستقیماً با کودک کار می کند تا تکنیک هایی را بکار ببرد تا به کودک کمک کند یاد بگیرد که دچار لکنت نشود.
برای کودکانی که مشکل شدید لکنت دارند، آزمایش و درمان زودهنگام مهم است. علائمی که باید به دنبال آنها باشید عبارتند از:
- لکنت زبانی که شدیدتر میشود و با گذشت زمان بدتر میشود
- لکنت همراه با حرکات بدن یا صورت
- گفتاری که مخصوصاً سخت یا پرتنش است
- اجتناب از موقعیت هایی که نیاز به صحبت کردن دارند
- تنش صوتی که منجر به بالا رفتن گام در هنگام صحبت می شود
- لکنت زبانی که پس از 5 سالگی کودک ادامه یابد
همچنین درمورد بی اشتهایی عصبی بخوانید.
تشخیص لکنت
تشخیص لکنت زبان کودکان توسط آسیب شناس گفتار و زبان یا یک پزشک انجام میشود. آنها ممکن است چند سوال از شما بپرسند، مانند:
- چه زمانی لکنت زبان فرزندتان شروع شده و در چه مواقعی معمولا این اتفاق می افتد؟
- تأثیر لکنت بر فرزند شما در مدرسه و تعامل آنها با افراد دیگر چگونه است؟
متخصص کودک، روانشناس کودک یا گفتار درمانگر همچنین ممکن است:
- از فرزندتان بخواهد که با صدای بلند بخواند تا مشکلات گفتاری مشخص شوند
- تعیین کند که کدام بی نظمی های گفتاری ممکن است مشکلاتی طولانی مدت شوند
- سندرم تورت و سایر اختلالات روانپزشکی کودکان مشابه را رد کند
درمان لکنت زبان کودکان
درمان لکنت ممکن است شامل ترکیبی از روش هایی باشد که برای رفع نیازهای درمانی کودک شما طراحی شده اند. کودکتان ممکن است از شر آن خلاص نشود، اما می توانند گفتار، ارتباطات و مشارکت در فعالیت های مدرسه را بهبود بخشد. انواع درمان عبارتند از:
- گفتار درمانی: این می تواند به کودک شما کمک کند تا سرعت گفتار خود را کاهش دهد و متوجه لکنت زبان شود تا در طول زمان روان تر صحبت کند.
- درمان شناختی رفتاری: این درمان به کودک شما کمک می کند تا با استرس، اضطراب یا مسائل مربوط به عزت نفس مرتبط با لکنت مقابله کند.
- تعامل والدین و کودک: متخصص روانپزشک کودک یا سایر متخصصین ممکن است تکنیک هایی را برای تمرین در خانه با فرزندتان به شما و سایر اعضای خانواده بدهند.
- وسایل کمک کننده: این‌ها می‌توانند با ارائه تمرین‌های گفتاری ویژه به کودک شما کمک کنند تا تسلط خود را بهبود بخشد.
درمان های خانگی برای لکنت زبان کودکان
کارهای زیادی وجود دارد که شما و سایر اعضای خانواده می توانید برای کمک به کودکی که لکنت دارد انجام دهید تا از مشکلات خود در صحبت کردن خلاص شود مانند:
- فرصت هایی برای صحبت کردن ایجاد کنید که آرام، سرگرم کننده و لذت بخش باشد.
- زمان هایی را بیابید که فرزندتان را بدون حواس پرتی تلویزیون یا مزاحمت های دیگر درگیر مکالمه کنید. به عنوان مثال، می توانید هر روز آنها را در گفتگوهای خانوادگی در هنگام شام شرکت دهید.
- از گفتار فرزندتان انتقاد نکنید و بر گفتار دقیق یا صحیح پافشاری نکنید.
- هنگامی که لکنت مشکل ساز میشود، کودک خود را برای سرگرم کردن یا تعامل کلامی با دیگران تحت فشار قرار ندهید. کودکتان را به فعالیت هایی که شامل تعامل کلامی زیادی نمیشوند، تشویق کنید.
- با دقت به آنچه فرزندتان می گوید گوش دهید، بدون نشان دادن علائم بی حوصلگی یا ناامیدی، تماس چشمی طبیعی خود را حفظ کنید.
- از واکنش منفی هنگام لکنت، اصلاح گفتار یا تکمیل جملات کودک خودداری کنید. برای کودک شما مهم است که درک کند که افراد حتی زمانی که لکنت دارند می توانند به طور موثر ارتباط برقرار کنند.
- اگرچه ممکن است عباراتی مانند “ایست و نفس عمیق بکش” یا “آهسته آهسته” برای کمک به کودک شما مفید باشد، اما در واقع می تواند او را خودآگاه تر کند و نباید از آنها استفاده کرد.
- یک روش آرام و آهسته برای صحبت کردن به کودک خود بسازید تا به کودک خود کمک کنید تا سرعت گفتار خود را کاهش دهد.
- از صحبت با فرزندتان در مورد لکنت نترسید. اگر سؤالی می‌پرسند یا ابراز نگرانی میکنند، گوش کنید و به روش‌هایی پاسخ دهید که به آنها کمک کند بفهمند که اختلالات در گفتار طبیعی است و همه آنها را تا حدی تجربه میکنند.
برای دریافت نوبت روانپزشک جهت مشاوره و درمان با ما در تماس باشید.