در مواقعی که رویکردهای مبتنی بر دارو برای درمان افسردگی مؤثر نباشد، روانپزشکان ممکن است گزینه‌های درمانی دیگری مانند تحریک مغناطیسی جمجمه‌ای مکرر یا دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) را برای بیماران خود تجویز کنند.
این نوع درمان شامل استفاده از پالس های مغناطیسی برای هدف قرار دادن مناطق خاصی از مغز است. پزشکان از سال 1985 از آن برای تسکین غم و اندوه شدید و احساس ناامیدی بیماران خود که می‌تواند با افسردگی همراه باشد استفاده می‌کنند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان چندین روش را برای درمان افسردگی بدون موفقیت امتحان کرده‌اید، آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) ممکن است یک گزینه مناسب باشد. در این مقاله میخواهیم ببینیم آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) چیست و درمان با این نوع روش چه تاثیراتی دارد.
چرا از rTMS برای درمان افسردگی استفاده کنیم؟
سازمان غذا و دارو، rTMS را برای درمان افسردگی شدید در زمانی که سایر درمان‌ها (مانند دارودرمانی و روان‌درمانی) اثر کافی نداشته‌اند تأیید کرده است. این روش ممکن است بهبودی علائم افسردگی را به همراه داشته باشد، اما به هر حال باید با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمان برای شما مشخص شود.
گاهی اوقات، پزشکان ممکن است rTMS را با درمان های سنتی، از جمله داروهای ضد افسردگی ترکیب کنند. اگر معیارهای زیر را داشته باشید، ممکن است بیشترین بهره را از درمان با دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) ببرید:
- روش های دیگر برای درمان افسردگی خود امتحان کرده‌اید یعنی مثلا حداقل یک داروی ضد افسردگی را بدون موفقیت امتحان کرده‌اید.
- برای انجام روش هایی مانند الکتروشوک درمانی (ECT) از شرایط کافی برخوردار نیستید. اگر سابقه تشنج دارید یا نمی توانید بیهوشی را به خوبی برای این عمل تحمل کنید، درمان با دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) مناسب است.
- در حال حاضر با مصرف مواد یا الکل دست و پنجه نرم نمی‌کنید.
اگر این شرایط را داشته باشید، ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد درمان با آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) صحبت کنید. توجه به این نکته مهم است که rTMS خط اول درمان نیست، بنابراین ابتدا باید درمان های مرسوم دیگری را امتحان کنید و در صورت عدم نتیجه به درمان آر‌تی‌ام‌اس روی آورده شود.
همچنین در مورد تاثیر rTMS در ترمیم حافظه بخوانید.
rTMS چگونه کار می‌کند؟
درمان با دستگاه آر‌تی‌ام‌اس یک روش غیر تهاجمی است که معمولا بین 30 تا 60 دقیقه انجام میشود. مواردی که در یک جلسه درمانی معمولی با rTMS انتظار میرود:
- شما روی یک صندلی می‌نشینید یا دراز می‌کشید در حالی که متخصص روانپزشک یک سیم‌پیچ الکترومغناطیسی را در نزدیکی سر شما قرار می‌دهد در ناحیه‌ای از مغز که مسئول تنظیم خلق و خو است.
- سیم پیچ، پالس های مغناطیسی به مغز شما شلیک می‌کند. احساس دردناکی به شما وارد نمیشود، اما ممکن است حسی مانند ضربه زدن به سر باشد.
- این پالس ها جریان های الکتریکی را در سلول های عصبی شما تولید می‌کنند.
- می‌توانید پس از درمان با rTMS فعالیت‌های معمول خود (از جمله رانندگی) را از سر بگیرید.
- تصور میشود که این جریان‌های الکتریکی سلول‌های مغز را به روشی پیچیده تحریک می‌کنند که می‌تواند افسردگی را کاهش دهد. برخی از پزشکان ممکن است سیم پیچ rTMS را در نواحی مختلف مغز قرار دهند.
عوارض احتمالی دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) چیست؟
درد معمولاً یک عارضه جانبی در درمان با دستگاه آر‌تی‌ام‌اس نیست، اما برخی افراد ناراحتی خفیفی را در مواضعی از سر خود با روش گزارش می‌کنند. پالس های الکترومغناطیسی می توانند باعث سفت شدن یا سوزن سوزن شدن عضلات صورت شوند.
این روش با عوارض جانبی خفیف تا متوسط همراه است، از جمله:
- احساس سبکی سر
- مشکلات شنوایی موقت به دلیل صدای آهنربای بلند گاهی اوقات
- سردردهای خفیف
- سوزن سوزن شدن در صورت، فک یا پوست سر
اگرچه عوارض با این نوع روش نادر است، اما rTMS با خطر بسیار کمی برای تشنج نیز همراه است.
تفاوت بین rTMS و دستگاه ECT
پزشکان میتوانند چندین روش درمانی تحریک مغز ارائه دهند که ممکن است به درمان افسردگی کمک کند. در حالی که rTMS یک متد نسبتا جدید است، دیگری درمان تشنج الکتریکی (ECT) است که قدیمی تر است.
درمان با ECT شامل قرار دادن الکترودها در مناطق استراتژیک مغز و تولید جریان الکتریکی است که اساساً باعث ایجاد تشنج در مغز میشود.
پزشکان این عمل را تحت بیهوشی عمومی انجام میدهند، به این معنی که شما در خواب هستید و از محیط اطراف خود بی اطلاع هستید. پزشکان همچنین به شما یک شل کننده عضلانی میدهند که از لرزش شما در طول بخش تحریک درمان جلوگیری می‌کند.
درمان با ECT با rTMS متفاوت است زیرا افرادی که درمان با آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) را دریافت می‌کنند نیازی به دریافت داروهای آرامبخش ندارند، که این خود می‌تواند خطرات عوارض جانبی بالقوه را کاهش دهد.
یکی از تفاوت های کلیدی دیگر بین این دو، توانایی هدف قرار دادن مناطق خاصی از مغز است. هنگامی که سیم‌پیچ آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) روی ناحیه خاصی از مغز قرار می‌گیرد، تکانه ها فقط به آن قسمت از مغز برخورد می‌کنند اما دستگاه ECT مناطق خاصی را هدف قرار نمی‌دهد.
در حالی که پزشکان از rTMS و ECT برای درمان افسردگی استفاده می‌کنند، دستگاه ECT معمولاً به درمان افسردگیهای شدید و موارد تهدید کننده زندگی فرد اختصاص دارد. همچنین از ECT برای ترک مواد مخدر نیز استفاده میشود.
سایر شرایط و علائمی که پزشکان ممکن است از ECT برای درمان استفاده کنند عبارتند از:
- اختلال دوقطبی
- روان‌گسیختگی
- افکار خودکشی
- کاتاتونیا
چه کسانی باید از rTMS اجتناب کنند؟
در حالی که دستگاه آر‌تی‌ام‌اس عوارض جانبی زیادی ندارد، هنوز هم بعضی افراد هستند که نباید آن را دریافت کنند و درمانهای دیگر باید جایگزین آن شود. اگر فلزی در سر یا گردن خود جاسازی شده باشد، برای این نوع درمان مناسب نمی‌باشید.
نمونه هایی از افرادی که نباید rTMS دریافت کنند عبارتند از:
- گیره یا سیم پیچ آنوریسم
- ترکش گلوله یا ترکش در نزدیکی سر
- ضربان سازهای قلبی یا دفیبریلاتورهای قلبی قابل کاشت (ICD)
- تاتوهای صورت دارای جوهر مغناطیسی یا جوهر حساس به آهنربا
- محرک های کاشته شده
- پیرسینگ فلزی در گوش یا اعضای صورت
- استنت در گردن یا مغز
قبل از استفاده از آر‌تی‌ام‌اس، پزشک باید یک معاینه کامل از بیمار انجام دهد و یک سابقه پزشکی از وی بگیرد. یافتن هر یک از عوامل خطر بالقوه برای حفظ امنیت شما بسیار مهم است.
مدت زمان استفاده از دستگاه آر‌تی‌ام‌اس (rTMS) چقدر است؟
روانپزشکان برای درمان یک نسخه فردی بصورت اختصاصی برای هر فرد ایجاد می‌کنند. با این حال، اکثر مردم به آن دسته از جلسات درمانی که بین 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد، بایستی حدود 5 بار در هفته باید مراجعه کنند.
مدت زمان درمان معمولا بین 4 تا 6 هفته طول می‌کشد. این تعداد هفته بسته به پاسخ فرد می‌تواند کوتاه‌تر یا طولانی‌تر بسته به شرایط بیمار متغیر باشد.
به طور کلی، آر تی ام اس به عنوان یک روش درمانی موثر برای درمان افسردگی در صورتی که داروهای دیگر موثر نباشند، بکار میرود. با این حال، همانند هر روش درمانی دیگر، نتایج برای هر فردی متفاوت است و لازم است که با پزشک خود در مورد نحوه استفاده از آر تی ام اس و احتمال ایجاد عوارض جانبی صحبت کنید.
سوالات متداول
آیا روش درمان افسردگی با آر تی ام اس موثر است؟
بله، روش درمان افسردگی با آر تی ام اس موثر واقع شده است. تحقیقات نشان داده که درمان با آر تی ام اس می تواند به بهبود علائم افسردگی کمک کند و برای بسیاری از بیماران تأثیر مثبتی داشته باشد.
چگونه آر تی ام اس برای درمان افسردگی استفاده می شود؟
درمان افسردگی با آر تی ام اس با استفاده از الکترودهای کوچکی که به سر شما نصب می‌شوند، انجام می شود. این الکترودها سیگنال های الکتریکی را به مغز می فرستند تا فعالیت های عصبی را تنظیم کنند.
آیا درمان با آر تی ام اس خطراتی دارد؟
همانطور که برای بسیاری از روش های درمانی صدق می‌کند، درمان افسردگی با آر تی ام اس هم با خطراتی همراه است. از جمله این خطرات می‌توان به تغییر در الگوی خواب، سردرد، ناراحتی معده، افزایش اضطراب و خطر افزایش فشار خون اشاره کرد. اما باید توجه داشت که این عوارض بسیار با احتمال پایین و در افراد معدودی رخ میدهند و جای نگرانی نیست.
برای دریافت نوبت جهت مشاوره و درمان با ما در تماس باشید.