بیماری اسکیزوفرنی چیست؟

بیماری اسکیزوفرنی یک اختلال روانپزشکی مزمن است. افراد مبتلا به این اختلال تحریف واقعیت را تجربه می‌کنند که اغلب به شکل هذیان یا توهم است. اگرچه برآورد دقیق دشوار است اما تقریبا اسکیزوفرنی کمتر از 1 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

باورهای غلط در مورد این اختلال رایج است. به عنوان مثال، برخی از مردم فکر می‌کنند که بیماری اسکیزوفرنی باعث ایجاد “شخصیت دوگانه” می‌شود. در واقع، اسکیزوفرنی و دوپارگی شخصیت دو اختلال متفاوت هستند. اسکیزوفرنی میتواند در مردان و زنان در هر سنی رخ دهد. مردان اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل 20 سالگی علائم را نشان می‌دهند. زنان در اواخر دهه 20 و اوایل 30 سالگی علائم را نشان می‌دهند.

علائم اسکیزوفرنی

نشانه های اولیه

علائم این اختلال معمولاً در سنین نوجوانی و اوایل دهه 20 سالگی ظاهر می‌شود. در این سنین، اولین علائم ممکن است نادیده گرفته شوند، زیرا آنها رفتارهای «معمولی» نوجوانان را منعکس می‌کنند. علائم اولیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد: منزوی شدن از دوستان و خانواده، تغییر دوستان یا گروه های اجتماعی، تغییر در تمرکز، مشکلات خواب، تحریک پذیری، عملکرد ضعیف تحصیلی، اضطراب، سوء ظن، ایده های عجیب و غریب و احساس متفاوت بودن با دیگران.

وقتی صحبت از علائم پیشرفته‌تر می‌شود، این علائم به سه دسته مجزا تقسیم می‌شوند: علائم مثبت، منفی و علائم شناختی. اصطلاحات “مثبت” و “منفی” در اینجا معانی مختلفی دارند: علائم “مثبت” به معنای افکار یا اعمال اضافه شده به تجربه معمولی است. علائم “منفی” عدم وجود رفتارهای معمولی است.

علائم مثبت

علائم “مثبت” اسکیزوفرنی در افراد بدون اسکیزوفرنی یا سایر انواع بیماری های روانی شدید معمول نیست. این رفتارها عبارتند از توهمات. توهمات تجربیاتی هستند که واقعی به نظر می‌رسند اما توسط ذهن شما ایجاد می‌شوند. آنها شامل دیدن چیزهایی، شنیدن صداها یا بوییدن چیزهایی هستند که اطرافیان شما تجربه نمی‌کنند.

توهمات هذیان زمانی رخ می‌دهد که شما چیزی را با وجود شواهد یا حقایق خلاف آن باور کنید. پارانویا نیز زمانی است که شخصی به طور غیرعادی نسبت به دیگران بی اعتماد باشد یا قاطعانه معتقد باشد که تحت تعقیب یا آزار و اذیت قرار گرفته است.

علائم منفی

علائم منفی بیماری اسکیزوفرنی احساسات، رفتارها و توانایی های معمولی فرد را مختل می‌کند. این علائم عبارتند از: کاهش در صحبت کردن، واکنش های احساسی عجیب به موقعیت ها، فقدان احساسات یا بیان از دست دادن علاقه یا هیجان برای زندگی، انزوای اجتماعی، مشکل در تجربه لذت، مشکل در شروع یا پیگیری برنامه ها و مشکل در انجام فعالیت های عادی روزمره.

علامت شناختی

گاهی اوقات به عنوان علائم “شناختی” نامیده می‌شود، این علائم به این دلیل نامگذاری می‌شوند که نشان میدهند فردی با عملکردهای شناختی یا ذهنی خاصی مشکل دارد. آنها عبارتند از: تفکر یا گفتار نامنظم، مانند زمانی که فرد هنگام صحبت کردن موضوع را به سرعت تغییر می‌دهد یا از کلمات یا عبارات ساختگی استفاده میکند. فراموشی، تفکر بی نظم، مشکل در تمرکز یا توجه، “عملکرد اجرایی” ضعیف یا درک اطلاعات ضعیف، مشکلات یادگیری و مشکل استفاده از اطلاعات.

علائم بیماری اسکیزوفرنی می تواند از نظر شدت و نوع متفاوت باشد و اگر فرد استرس شدیدی داشته باشد یا از مواد مخدر استفاده کند یا داروهای تجویز شده خود را به درستی مصرف نکند، ممکن است ایجاد خشونت کند.

همچنین در مورد عوارض اعتیاد گل بخوانید.

دلایل ایجاد اسکیزوفرنی

علت دقیق اسکیزوفرنی ناشناخته است. محققان پزشکی بر این باورند که عوامل متعددی می‌توانند در این امر نقش داشته باشند، از جمله: بیولوژیکی، ژنتیکی و محیطی. تحقیقات جدیدبا آزمایش های تصویربرداری انجام شده بر روی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ناهنجاری هایی را در ساختارهای مغزی خاصی نشان می‌دهد.

اگرچه هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث بیماری اسکیزوفرنی می شود، محققان بر این باورند که ژنتیک ممکن است نقش برجسته تری داشته باشد. افراد با سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این اختلال هستند. سایر عوامل خطر برای اسکیزوفرنی ممکن است شامل موارد زیر باشد: قرار گرفتن در معرض سموم، ویروس یا سوء تغذیه قبل از تولد یا در دوران شیرخوارگی یا استفاده از برخی داروها یا مواد و اعتیاد به ماری جوانا.

عوارض و مشکلات بیماری اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است که نباید درمان آن نادیده گرفته شود. این بیماری خطر عوارض جدی را افزایش می‌دهد، مانند: خود آسیبی یا خودکشی، اضطراب، فوبیا، انواع افسردگی، مصرف الکل یا سوء مصرف مواد مخدر و مشکلات خانوادگی. بیماری اسکیزوفرنی همچنین می تواند کار یا حضور در مدرسه را دشوار کند. اگر نتوانید کار کنید یا از نظر مالی خود را حمایت کنید، خطر فقر و بی خانمانی بیشتر است.

تشخیص اسکیزوفرنی

هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص اسکیزوفرنی وجود ندارد. یک معاینه کامل روانپزشکی می‌تواند به پزشک در تشخیص کمک کند. برای تشخیص اسکیزوفرنی شما باید به یک روانپزشک خوب یا متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید. در قرار ملاقات خود، شما میبایست به سؤالات مربوط به خود پاسخ دهید مثل تاریخچه پزشکی سلامت روان و سابقه پزشکی خانوادگی.

پزشک شما ممکن است موارد زیر را انجام دهد: یک معاینه فیزیکی، آزمایش خون، تست های تصویربرداری، از جمله (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT). گاهی اوقات، ممکن است دلایل دیگری برای علائم شما وجود داشته باشد، حتی اگر ممکن است مشابه علائم بیماری اسکیزوفرنی باشد.

این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد: مصرف مواد یا داروهای خاص و داشتن سایر بیماری های روانی. اگر حداقل دو علامت برای یک دوره 1 ماهه داشته باشید، پزشک ممکن است بیماری اسکیزوفرنی را تشخیص دهد. این علائم باید شامل موارد زیر باشد: توهمات حسی، باورهای غلط و صحبت کردن بصورت بی نظم.

همچنین در مورد اختلال اضطراب عمومی کودکان بخوانید.

درمان اختلال اسکیزوفرنی

هیچ درمانی بصورت مطلق برای بیماری اسکیزوفرنی وجود ندارد. درمان های فعلی بر مدیریت یا کاهش شدت علائم تمرکز دارند که این نکته برای روانپزشک که تجربه درمان این افراد را دارد، مهم است.

در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، احتمال ابتلا به افسردگی نیز افزایش یافته است. بیش از ۵۰٪ افراد با اسکیزوفرنی در زمانی از طول زندگی خود با افسردگی مواجه می‌شوند. این دو بیماری ممکن است همزمان با یکدیگر بروز کنند و در نتیجه تاثیرات ترکیبی بر روی روانی و روان‌شناختی فرد ایجاد شود بنابراین درمان افسردگی نیز برای این بیماران در دستور کار روانپزشکان قرار می‌گیرد.

درمان های احتمالی شامل موارد زیر است:

داروها

داروهای ضد روان پریشی رایج ترین درمان اسکیزوفرنی است. دارو می‌تواند به مدیریت برخی از علائم بیماری کمک کند مانند توهمات حسی وباورهای غلط.

مداخله روانی اجتماعی

یکی دیگر از گزینه ها برای درمان اسکیزوفرنی مداخله روانی اجتماعی است. این شامل درمان فردی برای کمک به مقابله با استرس و بیماری است. آموزش اجتماعی می‌تواند مهارت های اجتماعی و ارتباطی شما را بهبود بخشد.

توانبخشی حرفه ای می‌تواند مهارت های لازم برای بازگشت به کار را در اختیار شما قرار دهد. ممکن است انجام یک کار را منظم و آسان تر کند.

حمایت از خانواده و آموزش

اگر شما یا شخصی که برای شما مهم است مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی شده است، حمایت خانواده و دوستان می‌تواند به کاهش استرس و ایجاد احساس صمیمت کمک کند. برنامه های آموزشی برای اعضای خانواده وجود دارد که می‌تواند به همه کمک کند، علائم را تشخیص دهند و در صورت نیاز حمایت کنند.

بهترین روانپزشک تهران کیست و چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟

اسکیزوفرنی در کودکی

علائم بیماری اسکیزوفرنی دوران کودکی عبارتند از: ترس یا اضطراب غیر معمول (پارانویا)، مشکلات خواب، نوسانات احساسی، شنیدن صداها یا دیدن چیزها (توهم)، کاهش توجه به خودمراقبتی، تغییرات ناگهانی در رفتار، بدتر شدن عملکرد تحصیلی و باورها یا تفکرات عجیب و غریب.

مهم است که رفتارهایی را که ممکن است در کودکان و نوجوانان در حال رشد با علائم یک بیماری جدی سلامت روان رخ دهد، از هم جدا کنیم. با این حال، اگر نگران این هستید که فرزندتان رفتارهای نگران کننده و جدیدی پیدا کرده است، ضروری است که در اسرع وقت با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید. مهم نیست که موضوع چیست، یک متخصص می‌تواند از شما حمایت کند تا بهترین تصمیم را برای خانواده خود بگیرید.

جلوگیری از اسکیزوفرنی

هیچ راه واقعی برای پیشگیری از اسکیزوفرنی وجود ندارد. با این حال، شناسایی افرادی که در معرض خطر هستند و چگونه می‌توان از بروز این اختلال در افراد در معرض خطر جلوگیری کرد، تمرکز مهم محققان در سال های اخیر بوده است. علائم بیماری اسکیزوفرنی می‌تواند برای مدتی از بین برود و سپس دوباره بازگردد، اما می‌توان از یک زندگی سالم و بدون علائم لذت برد.

از هر 5 نفری که تشخیص اسکیزوفرنی داده می‌شود، 3 نفر با درمان بهتر می‌شوند. برای قرار گرفتن در مسیر بهبود، مهم است: از وضعیت خود مطلع شوید، عوامل خطر را درک کنید و برنامه درمانی پزشک خود را دنبال کنید.

همچنین در مورد درمان وسواس بخوانید

اسکیزوفرنی در مقابل اختلال دوقطبی

اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی هر دو شرایط مزمن سلامت روان هستند. آنها ممکن است ویژگی های مشترکی داشته باشند، اما تفاوت های مشخصی وجود دارد. اختلال دوقطبی باعث تغییرات شدید در خلق و خو میشود.

این نوسانات بین شیدایی و افسردگی تغییر می‌کند. در طول این دوره ها، ممکن است فردی که اختلال دوقطبی دارد، توهم یا هذیان را تجربه کند، به خصوص در یک دوره شیدایی. تجربه روان پریشی همراه با تغییرات خلقی ممکن است انجام کارهای روزمره را سخت تر کند. به همین ترتیب، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است توهم یا هذیان را تجربه کنند، اما به احتمال زیاد تفکر و گفتار آشفته را نیز تجربه می‌کنند.

برخلاف افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در مرحله شیدایی، علائم روان پریشی با شیدایی همراه نیست. هیچ آزمایش پزشکی نمی‌تواند بصورت دقیق تشخیص دهد که شما در کدام وضعیت قرار دارید. درعوض، پزشک شما ممکن است شما را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهد که یک ارزیابی جامع روانپزشکی انجام دهد و آزمایشاتی را برای کمک به رد علل احتمالی پزشکی تجویز کند.

هالوسینیشن (توهمات حسی) بعنوان علامت اسکیزوفرنی

بیماری اسکیزوفرنی در درجه اول شامل علائم روان پریشی است که نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز را مختل می‌کند. و این میتواند منجر به قطع ارتباط با واقعیت شود. سه نوع اصلی علائم بیماری اسکیزوفرنی عبارتند از: علائم مثبت یا وجود ادراکات، احساسات و رفتارهایی که در وضعیت عادی نداشتید. علائم منفی یا کاهش کیفیت افکار، احساسات و رفتاری که معمولاً دارید و علامت شناختی.

هالوسینیشن یا توهمات حسی در دسته علائم اسکیزوفرنی مثبت قرار می‌گیرند. آنها در تئوری میتوانند هر یک از حواس پنج گانه شما را درگیر کنند:

توهمات شنوایی به چیزهایی اشاره دارد که میشنوید، مانند موسیقی، صداها یا زنگ.

بصری به چیزهایی اشاره دارد که شما میبینید، مانند دیدن تصاویر تحریف شده یا شیاطین.

بویایی به چیزهایی اطلاق می‌شود که شما بو میکنید، مانند بوهای شیرین یا متعفن، یا بوی چیزی که می‌سوزد در حالی که واقعی نیست.

چشایی به چیزهایی اشاره دارد که شما میچشید، مانند چیزی فلزی یا تلخ روی زبان یا گلو.

توهمات لمسی به چیزهایی اشاره دارد که شما احساس می‌کنید، مانند احساس یک دست روی شانه یا چیزی که روی پوست شما می‌لغزد.

توهمات بسته به آنچه که در خود دارند ممکن است آرامش دهنده، گیج کننده یا ترسناک کنند. اما یک روانپزشک خوب آموزش دیده می‌تواند به شما در شناسایی علل احتمالی، از جمله اسکیزوفرنی، رسیدگی به سایر علائمی که تجربه می کنید، کمک کند و درمان های مفیدی را برای کاهش توهمات توصیه کند.

همچنین در مورد اختلال اضطراب پس از سانحه بخوانید.