واکنش همه ما به موقعیت های استرس زا متفاوت است. بسیاری از ما، تا زمانی که موقعیت یا عامل استرس زا از بین برود، علائم انواع اضطراب مانند استرس، عصبی بودن، نگرانی یا ترس را خواهیم داشت که این یک واکنش بیولوژیکی طبیعی است.
اما اگر علائم شما پایدار و بیش از حد شود یا در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند، ممکن است به یکی از انواع اضطراب مبتلا شده باشید که احتمالاً احساس اضطراب شدیدی را تجربه خواهید کرد که میتواند بیش از حد و مداوم باشد، حتی زمانی که یک عامل استرس زا وجود ندارد. علائم آن مزمن هستند و میتوانند زندگی روزمره را مختل کنند.
حدود 30 درصد از بزرگسالان آمریکایی یک نوع از اختلالات اضطرابی را در طول زندگی خود تجربه خواهند کرد.
۸ نوع از اختلالات اضطرابی عمده عبارتند از:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
- اختلال هراس
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال اضطراب اجتماعی
- فوبیاها
- اختلال اضطراب جدایی
- آگورافوبیا
علائم اختلال اضطراب
اختلال اضطراب میتواند علائم زیر را داشته باشند مانند:
- ترس و نگرانی بیش از حد
- بی قراری
- تحریک پذیری
- وحشت
- ترس غیر منطقی از خطر
- تنگی نفس یا تنفس سریع
- مشکلات خواب
- سردرد و معده درد
- تپش قلب
- بیخوابی
- لرزیدن
- تنش عضلانی
انواع اصلی اختلالات اضطرابی کدامند؟
انواع مختلفی از استرس یا اختلالات اضطرابی وجود دارد که شامل موارد زیر میشوند.
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اگر اختلال اضطراب فراگیر دارید، احتمالاً احساس نگرانی بیش از حدی را تجربه خواهید کرد که مدیریت آن دشوار است. این نگرانی اغلب به شکل نشخوار فکری، یا صرف زمان زیادی برای فکر کردن در مورد رویدادهای مختلف آینده بروز میکند.
اگر علائم این اختلال رو داشته باشید و نتوانید دلیل آن را توضیح دهید غیرمعمول نیست. برای افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، علائمی مانند موارد ذکر شده در اکثر روزها و حداقل در 6 ماه اخیر فرد مبتلا وجود دارد.
اختلال وسواس اجباری (OCD)
فرد مبتلا به وسواس فکری عملی (OCD) افکاری دارد که کنترل آنها دشوار است. آنها ممکن است متوجه شوند که کارهای خود را بارها و بارها تکرار میکنند.
اگر مبتلا به OCD هستید، ممکن است به شدت نگران میکروب ها یا مرتب بودن چیزها باشید. شما ممکن است نگران احساسات پرخاشگری باشید که نسبت به دیگران دارید یا اینکه شخصی نسبت به شما احساس میکند.
همچنین ممکن است مدیریت افکار مربوط به موضوعات تابو مانند جنسیت، مذهب یا خشونت برای شما دشوار باشد. برخی افراد به طور مکرر عملی را انجام میدهند، مانند بررسی قفل بودن در یا شمردن چیزها.
پزشک ممکن است OCD را تشخیص دهد اگر:
- هر روز یک ساعت یا بیشتر را صرف این افکار یا انجام این نوع اقدامات کنید
- افکار و اعمالتان هیچ لذتی ندارند
- افکار و اعمال تأثیر بسزایی در زندگی روزمره شما دارند
تکنیک هایی برای کاهش استرس وسواس فکری مانند مدیتیشن و ریلکسیشن وجود دارد که فرد با دانستن آنها میتواند تا حدودی در مقابل آن ایمن باشد.
اختلال هراس یا پانیک
اختلال پانیک یکی از انواع اضطراب میباشد که با حملات مکرر و غیرمنتظره مشخص میشود.
این حملات اغلب بدون هشدار رخ میدهند و منجر به علائم فیزیکی مانند:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تعریق
- تکان دادن
- سرگیجه
علائم همچنین ممکن است شامل احساس جدایی از واقعیت یا داشتن احساس عذاب قریب الوقوع باشد. به طور کلی، حمله پانیک کمتر از 20 دقیقه طول میکشد.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
افراد مبتلا به PTSD اضطراب مربوط به یک تجربه آسیب زا که در گذشته رخ داده است را تجربه میکنند. این یک بیماری طولانی مدت است که میتواند سال ها پس از رویداد علائم ایجاد کند، به خصوص اگر درمان نشود.
علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) معمولاً در عرض 3 ماه از حادثه شروع میشود. در برخی موارد، آنها تا ماه ها یا سال ها بعد از حادثه ظاهر نمیشوند.
اگر دچار PTSD هستید، ممکن است این موارد را تجربه کنید:
- مرور مداوم خاطرات حادثه
- خوابهای بد
- افکار ترسناک
- احساس تنش و اضطراب
- مشکل خواب
- عصبانیت بدون دلیل مشخص
برخی از افراد برای جلوگیری از محرک هایی که آنها را به یاد رویداد میاندازد، روال خود را تغییر میدهند.
اختلال اضطراب اجتماعی (فوبیای اجتماعی)
اختلال اضطراب اجتماعی که به آن فوبیای اجتماعی نیز گفته میشود، ترس از شرمسار شدن، تحقیر یا انتقاد در یک محیط عمومی مانند مدرسه یا محل کار است که نوعی دیگر از انواع اضطراب بشمار میآید..
در این نوع اضطراب ممکن است در صحبت کردن با افراد یا حضور در یک گروه بزرگ مشکل داشته باشید. اجتناب از مکانها و موقعیتهایی که این فوبیا را تحریک میکنند، غیرمعمول نیست.
فوبیا
انواع فوبیا شامل فوبیا پیچیده و فوبیای خاص شامل ترس غیرمنطقی، طاقت فرسا و بیش از حد از یک مکان، موقعیت یا شی است. برخی از فوبیاهای رایج عبارتند از:
- آکروفوبیا (ترس از ارتفاع)
- کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای تنگ)
- آئروفوبیا (ترس از پرواز)
- هموفوبیا (ترس از خون)
- تریپانوفوبیا (ترس از سوزن)
- آکوافوبیا (ترس از آب)
اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی یکی دیگر از انواع اضطراب میباشد که بیشتر در کودکان به ویژه کودکان خردسال تشخیص داده میشود. با این حال، بزرگسالان نیز میتوانند این نوع اضطراب را تجربه کنند در مواقعیکه ترس شدیدی از اتفاق بدی برای شخصی در زندگی خود داشته باشند.
در کودکان، علائم ترس، وحشت، نگرانی و اضطراب زمانی ظاهر میشود که از والدین یا عزیزانشان جدا میشوند.
بزرگسالان ممکن است ترس و نگرانی شدید در مورد اتفاق غم انگیزی برای یکی از اعضای خانواده یا عزیزانشان داشته باشند، حتی زمانی که آنها با هم هستند.
آگورافوبیا
آگورافوبیا اغلب در پاسخ به حملات پانیک رخ میدهد. اگر به اختلال آگورافوبیا مبتلا هستید، احساس ترس یا اضطراب شدیدی مانند حمله پانیک دارید، یا میترسید که ممکن است اتفاق بدی در یک مکان خاص رخ دهد که معمولاً در خارج از خانه است.
شما ممکن است از آن مکان اجتناب کنید، معمولاً خود را در خانه محدود میکنید تا از احتمال وقوع اتفاق بدی که در آن نمیتوانید به پشتیبانی یا کمک دسترسی پیدا کنید، جلوگیری کنید. در این نوع اختلال استرس از مکان ها و موقعیت های ترسناک به هر قیمتی اجتناب میکنید.
انواع دیگر استرس و اضطراب
همچنین انواع دیگر اضطراب را که کمتر رایج هستند، از جمله:
- لالی انتخابی
- اختلال اضطراب ناشی از مواد یا دارو
- اختلال اضطراب ناشی از یک بیماری پزشکی دیگر
برخی از شرایط سلامت روان معمولاً به عنوان اختلالات اضطرابی شناخته میشوند و ممکن است زمانی به عنوان یک طبقه بندی جدا، تفکیک شده باشند، اما اکنون یک دسته تشخیصی جداگانه در DSM-5 دارند که آنها اختلالات OCD و PTSD هستند.
چگونه انواع اضطراب تشخیص داده میشوند؟
یک متخصص اعصاب و روان یا روانپزشک میتواند اختلال اضطراب را در فرد تشخیص دهد. آنها از معیارهای مختلفی بر اساس راهنمای کتاب DSM-5 برای تعیین، تشخیص و ایجاد یک برنامه درمانی استفاده خواهند کرد.
علاوه بر یک معاینه فیزیکی طولانی و مصاحبه با شما در مورد سابقه خانوادگی، احتمالاً پزشک یک آزمایش تشخیصی را برای ارزیابی سطح اضطراب شما توصیه میکند.
درمان انواع اضطراب و استرس چگونه است؟
تحمل انواع اضطراب ها ممکن است برای یک فرد طاقت فرسا باشد، اما راه هایی برای درمان علائم وجود دارد تا بتوانید احساس بهتری داشته باشید. رایج ترین روشهای درمان انواع اضطراب عبارتند از:
روان درمانی
روان درمانی یا گفتار درمانی، نوعی درمان برای برخی اختلالات روان مانند اضطراب، انواع افسردگی و سایر مشکلات و مسائل عاطفی است.
معمولاً شامل یک متخصص اعصاب و روان و روانشناس میشود که با هم کار میکنند تا علائم نگرانکنندهای را که ممکن است در زندگی روزمره تداخل داشته باشند، کاهش دهند یا از بین ببرند. این افراد میتواند خدمات رواندرمانی را انجام دهند:
- تراپیست
- مشاور
- روانشناس
- روانپزشک
متخصصان سلامت روان انواع مختلفی از روان درمانی را برای انتخاب دارند، اما برخی از آنها برای مسائل خاصی مانند اضطراب مناسب تر هستند.
در حالی که هر حرفه ای از روش های درمانی خود استفاده میکند، در اینجا برخی از آنها برای درمان افسردگی و اضطراب را نام میبریم:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- درمان از طریق مواجهه
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
- درمان مبتنی بر ذهن آگاهی
- روان درمانی
- درمان بین فردی
داروهای اضطراب
قرص های ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب هر دو درمان دارویی خط اول برای اضطراب هستند که توسط یک متخصص روانپزشک تجویز میشوند. انواع آن عبارتند از:
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): این دسته از داروها شامل قرص سیتالوپرام (Celexa)، سرترالین (Zoloft)، اسیتالوپرام (Lexapro) و قرص فلوکستین (Prozac) است.
- داروهای سه حلقه ای: شامل کلومیپرامین (Anafranil) و ایمی پرامین (Tofranil) است.
- بنزودیازپین ها: بنزودیازپین ها شامل آلپرازولام (زاناکس)، دیازپام (والیوم) و لورازپام (آتیوان) هستند.
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): MAOIها شامل ایزوکاربوکسازید (مارپلان)، فنلزین (ناردیل)، سلژیلین (امسام) و ترانیل سیپرومین (پارنات) هستند.
- مسدود کننده های بتا: بتا بلاکرها شامل پروپرانولول و متوپرولول تارتارات (لوپرسور) میباشند.
اصلاح سبک زندگی و گزینه های جایگزین
رویکردهای تکمیلی و اصلاح سبک زندگی برای مدیریت علائم انواع اضطراب عبارتند از:
- تکنیک های آرام سازی
- نفس عمیق
- فعالیت بدنی روزانه
- مراقبه ذهن آگاهی
- طب سوزنی
- رعایت بهداشت خواب
- به حداقل رساندن یا حذف کافئین و الکل
هیچ درمان قطعی برای اختلال اضطراب وجود ندارد. در عوض، با درمان و مداخلات مناسب، میتوانید یاد بگیرید که علائم اضطراب را مدیریت کنید.
درمان ممکن است به ترکیبی از رویکردها نیاز داشته باشد. رایج ترین اشکال درمان شامل روان درمانی مانند CBT، داروهایی مانند SSRI ها و بنزودیازپین ها و اصلاح شیوه زندگی مانند تنفس عمیق، ورزش و مدیتیشن است.