ناتوانی و اختلال یادگیری در کودکان یک وضعیت عصبی است که بر توانایی مغز برای ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات تأثیر میگذارد. کودک مبتلا به ناتوانی یادگیری ممکن است در خواندن، نوشتن، صحبت کردن، گوش دادن، درک مفاهیم ریاضی و درک عمومی دچار مشکل باشد. اختلالات یادگیری شامل مجموعه ای از اختلالات مانند نارساخوانی (دیسلکسیا)، دیسپراکسی، دیسکلکولیا و دیسگرافی است. هر نوع اختلال ممکن است همراه با اختلال دیگری نیز وجود داشته باشد.
ناتوانی های یادگیری به دلیل بیماری جسمی یا روانی، شرایط اقتصادی یا زمینه فرهنگی ایجاد نمیشود. همچنین وجود آنها نشان نمیدهند که کودک ضعیف یا تنبل است.
تعریف اختلال یادگیری در کودکان
ناتوانی اختلال یادگیری در کودکان خاص به معنای اختلال در یک یا چند فرآیند روانشناختی اساسی است که در درک یا استفاده از زبان، گفتاری یا نوشتاری دخیل است، که ممکن است خود را در توانایی ناقص گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، املا یا انجام محاسبات ریاضی نشان دهد.
این اصطلاح میتواند شامل شرایطی مانند نقص ادراکی، آسیب مغزی، حداقل اختلال عملکرد مغز، نارساخوانی و آفازیِ رشدی باشد.
این اختلال شامل کودکانی نمیشود که مشکلات یادگیریشان عمدتاً ناشی از نقص بینایی، شنوایی یا حرکتی، یا عقب ماندگی ذهنی، اختلال عاطفی یا آسیب های محیطی، فرهنگی یا اقتصادی است.
همچنین اضطراب عمومی کودکان بخوانید.
چه مواردی اختلال یادگیری در کودکان نیستند؟
برخی از کودکان به عنوان دانش‌آموز آموزش خود را دیر شروع می‌کنند، اما در نهایت قادر به یادگیری و کنار آمدن با مطالعات و سایر فعالیت‌های خود هستند. برخی از کودکان ممکن است به انواع خاصی از یادگیری (یادگیری یک زبان جدید، یک فعالیت یا مهارت خاص، یا موضوع تحصیلی) علاقه نداشته باشند، یا ممکن است به ورزش یا سایر فعالیت های خارج از منزل علاقه نداشته باشند. این ویژگی ها نشان دهنده علایق کودک است و نشان دهنده ناتوانی یادگیری نیست.
درک نادرست از اختلال یادگیری در کودکان (LD) همچنان مانعی سرسخت برای والدین و فرزندان هستند تا بر آن غلبه کنند. اگر اختلال یادگیری در کودکان درمان نشود، میلیون‌ها نفر در خطر ترد شدن، زیر بار عزت نفس پایین و زیر بار توقعات پایین قرار می‌گیرند و توانایی‌شان برای دنبال کردن رویاهایشان کاهش می‌یابد.
چه چیزی باعث اختلال یادگیری در کودکان می شود؟
کارشناسان می گویند که هیچ دلیل واحد و خاصی برای ناتوانی های یادگیری وجود ندارد. با این حال، عواملی وجود دارد که می تواند باعث ناتوانی یادگیری شود:
وراثت: مشاهده شده است که کودکی که والدینش ناتوانی و اختلال یادگیری داشته اند، احتمالاً به همین اختلال مبتلا می شود.- بیماری در حین و پس از تولد: یک بیماری یا آسیب در حین یا پس از تولد ممکن است باعث اختلالات یادگیری شود. سایر عوامل احتمالی می تواند مصرف مواد مخدر یا الکل در دوران بارداری، ضربه های فیزیکی، رشد ضعیف رحم، وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس یا طولانی مدت باشد.
- استرس در دوران نوزادی: یک حادثه استرس زا پس از تولد مانند تب بالا، ضربه به سر، یا تغذیه نامناسب.
- محیط: افزایش قرار گرفتن در معرض سمومی مانند سرب (در رنگ، سرامیک، اسباب بازی و غیره)
- وجود همزمان چند بیماری: کودکان دارای ناتوانی و اختلال یادگیری در کودکان در معرض خطر بالاتر از حد متوسط برای مشکلات توجه یا اختلالات رفتاری مخرب هستند. تا 25 درصد از کودکان مبتلا به اختلال خواندن نیز ADHD یا اختلال بیش فعالی دارند. برعکس، تخمین زده می شود که بین 15 تا 30 درصد از کودکان مبتلا به ADHD دارای اختلال یادگیری هستند.
علائم اختلال یادگیری در کودکان چیست؟
در رشد فیزیولوژیکی طبیعی، انتظار میرود کودک مجموعه خاصی از مهارت های شناختی و حرکتی اولیه را به دست آورد. هر گونه تاخیر یا شکاف قابل توجه در این پیشرفت می تواند نشانه ای از ناتوانی و اختلال یادگیری در کودکان باشد. قبل از تشخیص بیماری باید یک سری آزمایشات و ارزیابی های کاملاً تحقیق و اثبات شده انجام شود. به طور کلی، 5 درصد از کودکان در سنین مدرسه دچار اختلالات یادگیری هستند. کودکان دارای ناتوانی یادگیری نیز ممکن است ADHD داشته باشند.
علائم اختلال یادگیری در کودکان ممکن است در هر مرحله از کودکی کمی متفاوت باشد.
پیش دبستانی: ممکن است کودک در دوره پیش دبستانی برخی از این مشکلات را در موارد زیر داشته باشد:
- عدم توسعه مهارت های گفتاری در سنین عادی (18-15 ماهگی) زمانی که گفتار به طور معمول در کودکان ایجاد می شود.
- تلفظ مشکل کلمات ساده
- عدم شناخت حروف و کلمات
- یادگیری مشکل اعداد، قافیه یا آهنگ ها
- عدم تمرکز روی کارها
- عدم پیروی از قوانین و دستورالعمل ها
- عدم استفاده از مهارت های حرکتی ظریف یا درشت برای انجام کارهای فیزیکی.
دبستان: کودک ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشد:
- اتصال حروف و صداها
- تمایز بین کلمات مشابه یا کلمات قافیه
- خواندن، املا یا نوشتن دقیق
- تشخیص راست از چپ، برای مثال، اشتباه گرفتن 25 با 52، “b” با “s”، “d” با “no”، “5” با “on”
- شناخت حروف الفبا
- استفاده نکردن از نمادهای ریاضی صحیح برای انجام مسائل ریاضی
- به خاطر نسپردن اعداد یا جملات
- مشکل در یادگیری مهارت های جدید؛ کودک ممکن است کندتر از سایر کودکان هم سن خود باشد
- مشکل در حفظ اشعار
- عدم درک مفهوم زمان
- عدم هماهنگی دست و چشم، عدم توانایی در اندازه گیری مسافت یا سرعت، در نتیجه منجر به تصادف میشود.
- کارهای مربوط به مهارت های حرکتی ظریف: مداد در دست گرفتن، بستن بند کفش، بستن دکمه پیراهن و غیره
- مشکل در پیدا کردن اموال خود مانند لوازم التحریر
مدرسه راهنمایی: کودک ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشد:
- مشکل در املای کلمات مشابه و استفاده از پیشوندها، پسوندها
- خواندن با صدای بلند، داشتن مشکل در نوشتن تکالیف، حل مسائل کلمه ای در ریاضی (کودک ممکن است از انجام کارهایی که شامل این مهارت ها است اجتناب کند)
- دست خط (کودک ممکن است مداد را محکم بگیرد)
- مشکل به خاطر سپردن یا یادآوری جملات
- مشکل در درک زبان بدن و حالات چهره
- نشان ندادن واکنش‌های عاطفی مناسب در محیط آموزشی (کودک ممکن است رفتاری پرخاشگرانه یا سرکش داشته باشد و با احساسات بیش از حد واکنش نشان دهد)
دبیرستان: ممکن است کودک در موارد زیر مشکل داشته باشد:
- املای دقیق کلمات (کودک ممکن است یک کلمه را با املای متفاوت در یک نوشته بنویسد)
- مشکل در خواندن و نوشتن
- مشکل داشتن در خلاصه کردن، بازنویسی، پاسخ دادن به مسائل کاربردی یا سوالات در آزمون ها
- حافظه ضعیف
- عدم سازگاری با محیط جدید
- عدم درک مفاهیم انتزاعی
- عدم تمرکز مستمر: کودک ممکن است بر روی برخی از کارها تمرکز نداشته باشد
همچنین در مورد اختلالات روانپزشکی کودکان بخوانید.
ناتوانی و اختلال یادگیری در کودکان چگونه شناسایی می شود؟
شناسایی اختلال یادگیری در کودکان یک فرآیند پیچیده است. اولین قدم این است که مسائل مربوط به بینایی، شنوایی و رشدی را که میتوانند ناتوانی یادگیری زمینه ای را تحت الشعاع قرار دهند، رد کنید. پس از تکمیل این آزمایشها، ناتوانی یادگیری با استفاده از ارزیابی روانی آموزشی، که شامل آزمون پیشرفت تحصیلی همراه با اندازه گیری توانایی فکری است، شناسایی می شود. این آزمون به تعیین اینکه آیا تفاوت قابل توجهی بین توانایی بالقوه و عملکرد کودک (IQ) و پیشرفت تحصیلی کودک (عملکرد مدرسه) وجود دارد کمک می کند.
در حالی که کودکان دارای ناتوانی های یادگیری در برخی زمینه های یادگیری با مشکل مواجه هستند، در سایر زمینه های مورد علاقه خود نیز استعداد، مهارت و استعداد بالایی دارند. اغلب ما بر روی این اختلال تمرکز میکنیم و استعدادها یا مهارت های کودک را نادیده میگیریم. مهم است که والدین و معلمان این پتانسیل پنهان را بشناسند و کودک را تشویق کنند تا آنها را دنبال کند.
مداخله و پشتیبانی برای اختلالات یادگیری چگونه است؟
ناتوانی و اختلال یادگیری در کودکان قابل درمان نیست. با این حال، با مداخله و حمایت به موقع، کودکان دارای اختلال یادگیری میتوانند در مدرسه موفق باشند. والدین و معلمان اولین کسانی هستند که متوجه می شوند کودک در خواندن، نوشتن یا یادگیری مشکل دارد. اگر فکر میکنید که فرزند شما ممکن است ناتوانی یادگیری داشته باشد، از یک متخصص اعصاب و روان یا سایر متخصصان آموزش دیده برای برنامه مداخله یا درمان مورد نیاز کمک بگیرید.
تشخیص زودهنگام میتواند به کودک کمک کند از درمان یا درمان بهره مند شود. نادیده گرفتن این شرایط ممکن است بر توانایی کودک برای کنار آمدن با این شرایط تأثیر بگذارد.
اگر کودک شما اختلال یادگیری در کودکان دارد، پزشک یا مدرسه کودک شما ممکن است توصیه کند:
- کمک اضافی: یک متخصص برای آموزش خواندن یا دیگر متخصصان آموزش دیده می توانند تکنیک هایی را برای بهبود مهارت های تحصیلی به فرزند شما آموزش دهند. مربیان همچنین می توانند مهارت های سازمانی و مطالعه را به کودکان آموزش دهند.
- برنامه آموزش فردی: مدرسه فرزند شما یا یک مربی ویژه ممکن است یک برنامه آموزش فردی ایجاد کند که توضیح دهد چگونه کودک میتواند به بهترین شکل در مدرسه بیاموزد.
- درمان: بسته به اختلال یادگیری، برخی از کودکان ممکن است از رواندرمانی سود ببرند. به عنوان مثال، گفتار درمانی می تواند به کودکانی که ناتوانی زبانی دارند کمک کند. کاردرمانی ممکن است به بهبود مهارت های حرکتی کودکی که مشکل نوشتن دارد کمک کند.
- درمان مکمل و جایگزین: تحقیقات نشان میدهد که درمان‌های جایگزین مانند موسیقی، هنر، رقص میتواند برای کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری مفید باشد.
والدین و کارشناسان باید اهدافی را تعیین کرده و ارزیابی کنند که آیا کودک با مداخله و حمایت انتخابی در حال بهبود است یا خیر. در غیر این صورت، می توان روش های جایگزین را برای کمک به کودک انتخاب کرد.
برای درمان اختلال یادگیری در کودکان به چه متخصصانی مراجعه کنیم؟
اختلال یادگیری در کودکان پس از یک سری آزمایشات انجام شده توسط تیمی از متخصصان شناسایی می شود. متخصصان زیر ممکن است برای کمک به تشخیص و درمان اختلال یادگیری کودک با یکدیگر همکاری کنند.
روانشناس بالینی: ترجیحا روانشناس با تخصص در زمینه آموزش. روانشناس بالینی تست هوش خاصی را انجام می دهد (مانند تست مقیاس هوش وکسلر برای کودکان) تا مشخص کند آیا عملکرد عقلانی کودک طبیعی است یا خیر. این به حذف عملکرد ذهنی مرزی و عقب ماندگی ذهنی خفیف که هر دو ممکن است بر عملکرد تحصیلی تأثیر بگذارند، کمک میکند.
مربی ویژه پیشرفت تحصیلی: کودک را با اجرای آزمون‌های آموزشی استاندارد (آزمون پیشرفت وسیع، آزمون پیشرفت فردی پی بادی، آزمون‌های پیشرفت وودکاک جانسون، آزمون موفقیت شونل، آزمون مبتنی بر برنامه درسی) ارزیابی میکند.
برای ارزیابی عملکرد کودک در زمینه‌هایی مانند خواندن، املا، زبان نوشتاری و ریاضیات پیشرفت تحصیلی در دو سال کمتر از نمره واقعی مدرسه یا سن تقویمی کودک ممکن است نشان دهنده این باشد که کودک دارای ناتوانی یادگیری خاصی است.
همچنین در مورد درمان اوتیسم بخوانید
مشاور: میتواند در درک رفتار کودک کمک کننده باشد. مشکلات رفتاری و مشکلاتی که ممکن است به دلیل محیط نامناسب خانه یا مدرسه وجود داشته باشد یا هر مشکل عاطفی که ممکن است دلیل عملکرد ضعیف کودک در مدرسه باشد را بررسی می کند.
متخصص اطفال و متخصص مغز و اعصاب: کودک اگر مشکوک به ناتوانی و اختلال یادگیری در کودکان باشد، متخصص اطفال باید عملکرد کودک را در مدرسه جویا شود و والدین را راهنمایی کند تا ارزیابی روانی و آموزشی فرزندشان انجام شود. متخصص اطفال همچنین ممکن است به والدین و معلم کلاس در مورد مفید بودن آموزش کمکی مشاوره دهد. یک متخصص مغز و اعصاب اطفال تاریخچه بالینی دقیقی را ثبت می کند و یک معاینه فیزیکی کامل برای رد بیماری های پزشکی مانند کم کاری تیروئید، مسمومیت مزمن با سرب، اختلالات عصبی مانند فلج مغزی، بیماری ویلسون را انجام میدهد.
روانپزشک کودک: بررسی مسائل رفتاری در مدرسه و خانه را انجام میدهد. همچنین علائم ADHD را بررسی میکند زیرا ADHD ممکن است با هر نوع ناتوانی یادگیری همراه باشد. روانپزشک همچنین سایر اختلالات را که ممکن است دلیل عملکرد ضعیف تحصیلی باشد بررسی می کند.
برای دریافت نوبت جهت مشاوره و درمان با ما در تماس باشید.